کاهش استرس یادگیری زبان انگلیسی با بازی‌‌های موبایلی

هیچ‌کس به این فکر نمی‌کند که با بازی‌های اندرویدی یا کامپیوتری می‌تواند استرس خود را برای مکالمه به زبان انگلیسی کاهش دهد. البته دست نگه دارید! قبل از اینکه پلی‌استیشن را نصب کنید و «مورتال کامبت» (Mortal Kombat) بازی کنید، به خواندن این مقاله ادامه دهید. چون منظورمان از بازی، هر بازی‌ای نیست.

هنگام یادگیری زبان انگلیسی، اینکه کمی استرس داشته باشید کاملا طبیعی است. حتی وقتی می‌خواهید در روزهای اول به زبان انگلیسی صحبت کنید، ممکن است کمی (یا بیشتر!) استرس بگیرید. حتی گاهی ممکن است وقتی در یک کلاس بزرگ ثبت‌نام می‌کنید و وقت کافی برای تمرین ندارید، دچار استرس شوید. ولی این استرس اگر از حدی فراتر برود، می‌تواند عملکرد و توانایی زبان‌آموز را برای تمرین محدود کند.

اگر جلوی این استرس را نگیرید، رفته‌رفته در وجودتان حکمرانی می‌کند و حتی بعد از چند سال تمرین و یادگیری، شهامت مکالمه یا استفاده از سایر مهارت‌ها را نخواهید داشت. این را بر اساس تجربه‌ی شخصی می‌گویم. چون برخی از افراد حتی بعد از چهار سال تحصیل در رشته‌ی تخصصی زبان انگلیسی، هنوز نمی‌توانستند جلوی استاد به زبان انگلیسی صحبت کنند. دستشان جوری یخ می‌کرد و لب‌هایشان می‌لرزید که گویی قرار است اعدام شوند! حتی گاهی فکر می‌کردم چیزی بلد نیستند که به این تب و تاب میفتند. اما وقتی نتایج امتحانات و نمره‌هایشان را مشاهده می‌کردم،‌ فهمیدم که مشکل آن‌ها فقط درگیری با استرس شدید و غیر قابل کنترل است.

حالا برای از بین بردن این استرس، باید چه‌کار کنیم؟‌

تمرین:

برای اینکه بتوانید در زبان دوم حرفه‌ای شوید، باید بیشتر وقت خود را به یادگیری کلمات جدید، قوانین گرامری و … اختصاص دهید. هرچه زبان‌آموز بیشتر تمرین کند، تسلط او در زبان انگلیسی بیشتر خواهد شد. هر چه او اصطلاحات بیشتری یاد بگیرد، جملات و بیاناتش اصطلاحی‌تر و طبیعی‌تر خواهند بود.

اما دقیقا باید در این تمرین‌ها چکار کنیم تا از شر این استرس کذایی خلاص شویم و از سمت آن فشار بیشتری احساس نکنیم؟

در مطالعه‌ی اخیر، ما به این نتیجه رسیدیم که بازی‌های موبایلی می‌توانند استرس شما را کاهش دهند و شما را به تمرین مهارت‌های شنیداری و شفاهی در زبان جدید تشویق کنند.

چگونه این کار را انجام دهیم؟

از آنجا که تایم کلاس خیلی محدود است (یک ساعت الی یک ساعت‌ونیم)، مدرس بیشتر سعی می‌کند نکات جدید آموزش دهد، تا اینکه بخواهد بچه‌ها آموخته‌های قبلی خود را تمرین کنند. پس سیستم آموزشگاهی و مدارس قصد دارد با زبان بی‌زبانی به شما بگوید که باید در خانه تمرین کنید. بنابراین به این نتیجه می‌رسیم حتما باید زمان خاصی را برای تمرین سپری کنیم، خصوصا اگر برای آن تمرین به حضور مدرس نیازی نباشد. مطمئنا حالا که قرار است در خانه تمرین کنیم، بازی کردن فرایندی راحت‌تر خواهد بود. این امر می‌تواند به کمک فیدبک‌هایی که از همکلاسی‌هایتان می‌گیرید انجام شود و تجربه نشان داده که برای یادگیری بسیار مفید خواهد بود.

یک بازی موبایلی به کلاس زبان معرفی کنید که زبان‌آموزان را به تمرین وا دارد و به آن‌ها اجازه دهد که از یکدیگر بازخورد بگیرند. برای مثال، می‌توان به بازی (Spaceteam: ESL) اشاره کرد. این بازی را می‌توان روی گوشی هوشمند یا سایر دستگاه‌ها با قابلیت اتصال به اینترنت (مثل تبلت) نصب کرد. و در حقیقت نسخه‌ی اصلاح‌شده و تغییریافته‌ی بازی (Spaceteam) است و توسط «هنری اسمیت» (Henry Smith)، طراح بازی (Sleeping Beast) طراحی و منتشر شده است. «دیوید وادینگتون» (David Waddington) و «واکر کاردوسو» (Walcir Cardoso) دو محقق از مرکز مطالعات دانشگاه «کونکوردیا» (Concordia) بودند که روی یادگیری و عملکرد زبان‌آموزان تحقیق می‌کردند. آن‌ها به همکاری «هنری اسمیت» نسخه‌ی جدیدی از بازی را توسعه و تغییر دادند تا به ابزاری برای تمرین زبان انگلیسی تبدیل شود. حالا این بازی آموزشی را می‌توان به صورت رایگان در سیستم عامل اندروید و iOS دانلود کرد.

بازی اصلی، یک بازی خانوادگی است که باید آن را چندنفره بازی کرد. در این بازی یک سفینه در حال انفجار است و بازیکنان که نقش فضانوردان آن را بازی می‌کنند، باید به سرعت کارهایی که به آن‌ها محول شده است را انجام دهند و در حقیقت کلمات بی‌معنی و نامفهومی را که به آن‌ها ارائه شده است به سرعت بیان کنند. مهم این است که کلمات بی‌معنی را به روش درستی در مقابل یکدیگر ادا کنید. «اسمیت» برای اصلاح لغات بازی با محققان مختلفی همکاری کرد و حالا، مکالمات بین بازیکنان به زبان انگلیسی صورت می‌گیرد و به طور چشمگیری مهارت‌های شما را در زبان انگلیسی گسترش می‌دهد.

در بازی، لغات بر اساس لیست کلمات رایج و پرکاربرد در زبان انگلیسی طراحی شده‌اند و با توجه به میزان سختی به 5 دسته تقسیم می‌شوند. کلمات مهمی که برای تسلط در مکالمه بسیار مهم هستند و زبان‌آموزان مبتدی باید آن‌ها را بلد باشند، در مرحله‌ی اول ادا می‌شوند. در آخرین مرحله، کلماتی ادا می‌شوند که از سایر لغات دیگر کمیاب‌تر هستند و معمولا تلفظ سخت‌تری دارند.

بازیکنان دستورالعمل‌های انگلیسی را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند و آن‌ها را به روشی برای یکدیگر می‌خوانند که سایر بازیکنان هم متوجه ماجرا بشوند. بازیکنان باید دستورالعمل‌هایی را بخوانند که در اسکرین موبایلشان نمایان شده است و همزمان وقتی به دستورالعمل سایر هم‌تیمی‌های خود گوش می‌دهند، تبادل اطلاعاتی انجام دهند.

اگر بازیکنان دستورالعمل را کامل نخوانند و برای مثال، لغتی را واضح تلفظ نکنند، سفینه شروع به انفجار می‌کند. قبل از اینکه بازی بهم بخورد، تمام بازیکنان به طور ناخودگاه به جنب و جوش می‌افتند و به مکالمه با یکدیگر می‌پردازند. شاید حتی فریاد بزنند تا بازیکن کلمه را درست تلفظ کند، یا به دادش برسند و آن را به درستی تلفظ کنند. به‌ این ترتیب، این مکالمات باعث می‌شود که هم‌رده‌ها و هم‌کلاسی‌ها به یکدیگر فیدبک بدهند. بازیکنان می‌توانند از گوینده درخواست کنند که لغت را مجددا برایشان بخواند یا کسی تلفظ او را اصلاح کند. به یاد داشته باشید که مدت زمان محدودی برای هر درخواست درنظر گرفته شده است، پس بازیکنان باید عکس‌العمل سریعی داشته باشند و طوری همکاری کنند که تیم آن‌ها موفق شود.

این بازی به گونه‌ای طراحی شده است که استرس و فشار برای مکالمه به زبان انگلیسی برطرف شود: چون بازیکنان باید روی وظایف و تسک‌های تکمیلی تمرکز کنند و مراقب باشند که سیارک‌ها با سفینه برخورد نکنند. به‌این ترتیب، آنقدر در داستان فرو می‌روند که دیگر یادشان می‌رود قرار است انگلیسی صحبت کنند و استرس داشته باشند (ناگفته نماند که ناسا پیش‌بینی کرده بود، شنبه بیست‌وسوم شهریورماه، قرار است که سیارک‌هایی به زمین برخورد کنند و نسل انسان‌ها منقرض شود!!! خدا را شکر که بخیر گذشت).

مطالعه‌ی ما

ما در یکی از کالج‌های آموزش حرفه‌ای زبان (CEGEP) در استان «کبک» (Québec) در کانادا، مطالعه‌ای انجام دادیم که عملکرد دو گروه در دو کلاس آموزشی را مقایسه می‌کرد. در ابتدای کلاس، گروه کلاس اول باید جهت دست‌گرمی بازی (Spaceteam: ESL) را انجام می‌دادند و این در حالی است که گروه کلاس دوم، باید در مدت زمانی مشخص، تسک‌هایی که در کاغذ به آن‌ها ارائه شده بود را تکمیل می‌کردند.

در هر دو کلاس، گروه‌های کوچک دو تا چهار نفره تشکیل شده بود تا به انجام فعالیت‌ها مشغول شوند و تنها کاری که باید انجام می‌دادند، این بود که با لغات آشنا، مکالمه‌ای آغاز کنند.

برای اینکه بتوانیم میزان پیشرفت آن‌ها در مکالمات شفاهی را اندازه‌گیری کنیم، از دانش‌آموزان خواستیم تا قبل و بعد از انجام فعالیت‌ها، راجع به تعطیلات تابستانی صحبت و صدای خودشان را ضبط کنند. سپس یک هفته بعد از تکمیل مطالعه، باز هم این کار را انجام دهند. به کمک این صداهای ضبط شده، میزان هجاهایی که در هر دقیقه تولید می‌شد را بررسی کردیم. همچنین مدرسین زبان این صداها را بررسی کردند تا رکورد‌ سخنرانی، مهارت‌های شفاهی، طول و فرکانس هر مکث را رتبه‌بندی کنند. تمام این بررسی‌ها نشان‌دهنده‌ی تسلط کلی زبان‌آموز روی مکالمه و مهارت‌های شفاهی است.

در پایان این مطالعه، هفت دانش‌آموز از گروهی که به بازی مشغول شده بودند، در مصاحبه شرکت کردند تا تجارب خود را با ما به اشتراک بگذارند.

افزایش تسلط، کاهش استرس

نتایج به دست آمده از مطالعات ما نشان داد که در مقایسه با زبان‌آموزانی که بازی نکردند و فقط فعالیت‌های کاغذی انجام دادند؛ زبان‌آموزانی که به بازی (Spaceteam: ESL) مشغول شدند، در سنجش مهارت‌‌های شفاهی و مکالمه رتبه‌ی بهتری کسب کردند.

البته در بررسی رکورد مکالمه یا مکث‌ها و هجاهایی که طی یک دقیقه تولید می‌شد، تفاوت چندانی بین دو گروه دیده نشد (به عبارت دیگر، در بررسی پیشرفت در سرعت مکالمه تفاوت زیادی دیده نمی‌شود). اما زبان‌آموزانی که بازی کرده بودند، پیشرفت محکم‌تر و پایدارتری از خود نشان می‌دادند.

بر اساس تحلیل‌ کیفی مصاحبه‌ها، زبان‌آموزان گزارش دادند که هنگام صحبت در طول بازی، استرس کمتری احساس می‌کردند. برخی از زبان‌آموزان اظهار داشتند که نسبت به زمانی که تسک‌های مکالمه را در کلاس انجام می‌دادند، احساس راحت‌تری داشتند.

یکی از زبان‌آموزان اقرار کرد که نسبت به کلاس‌های سه الی چهار ساعته در آموزشگاه، در این بازی 15 دقیقه‌ای بیشتر به تمرین مکالمه پرداخته است. چون او استرس کمتری احساس می‌کرد و برای صحبت کردن فرصت بیشتری داشت.

هرچند، با اینکه دانش‌آموزان در طول بازی اراده و انگیزه‌ی بیشتری برای برقراری مکالمه به زبان انگلیسی داشتند، این فعالیت باعث نشد که در کلاس بعدی انگیزه‌ی صحبت‌کردن داشته باشند.

فرقی نمی‌کند که در کلاس باشید یا خانه، بازی (Spaceteam: ESL) به زبان‌آموزان کمک می‌کند تا روشی هیجان‌انگیز و جدید برای تمرین زبان انگلیسی پیدا کنند و از فشاری که ارتباط‌های رو ‌در‌ رو ایجاد می‌کند، بر حذر باشند.