آشنایی با دو حالت داتیو و اتهامی در زبان آلمانی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ چراکه این دو حالت دو مورد از رایج‌ترین و پرکاربردترین حالات در زبان آلمانی به شمار می‌آیند که در بسیاری از جملات زبان آلمانی مورداستفاده قرار می‌گیرند. با وجود این‌که درک تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی بسیار مهم است؛ ولی معمولا بسیاری از افراد آشنایی چندانی با این تفاوت ندارند. همین موضوع نیز باعث میشود تا در استفاده از گرامر زبان آلمانی با مشکلات زیادی مواجه شوند.
از طرف دیگر اگر شما با این تفاوت‌ها آشنایی کاملی نداشته باشید ممکن است در استفاده از زمان‌ها در زبان آلمانی نیز با مشکلات و چالش‌های بسیار زیادی مواجه شوید. به همین علت نیز به شما پیشنهاد می‌کنیم حتما ادامه این مطلب را بادقت مطالعه کنید. ما در این بخش از آموزش زبان آلمانی قصد داریم کمی بیشتر درباره این تفاوت‌ها صحبت کرده و اطلاعات مفید و کاربردی را در این زمینه در اختیار شما قرار دهیم.
درک تفاوت بین این دو حالت ممکن است کمی گیج‌کننده باشد
پیش از هر چیز اولین نکته‌ای که باید به آن دقت داشته باشید این است که درک تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی گاهی اوقات ممکن است بسیار گیج‌کننده باشد. با این حال در اولین قدم باید به این نکته بسیار مهم دقت داشته باشید که یادگیری این دو حالت در آلمانی ترس چندانی ندارد. پس پیشنهاد می‌کنیم حتما ادامه این مطلب را بادقت مطالعه کنید تا بتوانید تفاوت‌های بین این دو حالت را بیاموزید.
جنسیت و حروف تعیین در زبان آلمانی
برای درک هرچه بهتر این تفاوت در اولین قدم مهم است که درک کنیم زبان آلمانی به طور کلی با جنسیت کار می‌کند. در واقع اگر در زبان انگلیسی از یک حرف تعیین واحد the در جملات مختلف استفاده میشود ما در آلمانی از سه جنسیت مختلف استفاده می‌کنیم و همین موضوع نیز باعث میشود تا سه حرف تعیین متفاوت را نیز برای جملات خود داشته باشیم.
به طور کلی جنسیت‌ها در زبان آلمانی به سه دسته مذکر یا der Mann، مونث یا die Frau و خنثی یا das Kind تقسیم‌بندی میشود. نکته بسیار مهمی که در اینجا باید به آن دقت داشته باشید این است که این حروف تعیین لزوما در دنیای واقعی نیز به کار نمی‌روند. پس نباید انتظار چنین چیزی را در آموزش‌های خود داشته باشید. برای مثال شما می‌توانید die Frau را در نظر بگیرید که برای مونث به کار می‌رود و این در حالی است که das Mädchen برای حالت خنثی استفاده میشود.
نکته بسیار مهم دیگری که در خصوص تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی باید به آن دقت داشته باشید این است که هر زمان که اسم‌های جدیدی یاد می‌گیرید آنها را با مقاله‌ها و جنسیت‌های اختصاصی که دارند بیاموزید. این موضوع به شما کمک می‌کند تا بتوانید به شکل بهتری بتوانید ساختارهای داتیو و اتهامی را در زبان آلمانی بیاموزید.
از طرف دیگر باید توجه داشته باشید که این حروف تعیین با توجه به نوع انتساب آنها در جمله تغییر می‌کنند. این موضوع کاملا بستگی دارد که آنها برای یک فاعل یا مفعول اختصاص داده شده باشند. در صورتی که آنها یک مفعول را توصیف می‌کنند اسم می‌تواند یک مفعول مستقیم یا یک مفعول غیرمستقیم در آلمانی باشد.
اسم بهعنوان فاعل در حالت اسمی یا nominative
همانطور که احتمالا شما هم می‌دانید برای فاعل در جمله از جالت اسمی استفاده میشود. این تنظیمات پیش‌فرضی است که برای تمامی موارد وجود دارد و به سوال Wer پاسخ می‌دهد. برای این‌که به شکل بهتری با این موضوع آشنا شوید و همین‌طور تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی را نیز درک کنید جدول زیر را بادقت مشاهده کنید:
| masculine | feminine | neuter | plural | |
| the | der | die | das | die |
| a | ein | eine | ein | – |
برای این‌که این ساختار را بیاموزید و بتوانید از آن به شکلی مناسب و استاندارد استفاده کنید در ادامه قصد داریم چند مثال بسیار کاربردی را به شما ارائه دهیم که در این زمینه کمک شایانی به شما ارائه می‌دهد:
Der Mann lebt in Berlin.
مرد در برلین زندگی می‌کند.
Die Frau geht spazieren.
زن به پیاده‌روی می‌رود.
Das Kind spielt.
کودک بازی می‌کند.
Die Freunde treffen sich.
دوستان یکدیگر را ملاقات می‌کنند.
نکته بسیار مهمی که در اینجا باید به آن دقت داشته باشید این است که اگر مطمئن نیستید که اسمی که شما به کار برده‌اید فاعل بوده و در حالت اسمی استفاده شده است می‌توانید به شکل زیر سوال بپرسید:
Wer lebt in Berlin?
چه کسی در برلین زندگی می‌کند؟
Der Mann.
مرد
اسم بهعنوان مفعول مستقیم (حالت اتهامی یا accusative)
یکی از نکات بسیار مهمی که در خصوص تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی باید به آن دقت داشته باشید این است که ما در زبان انگلیسی از عبارت generic برای حالت مفعولی استفاده می‌کنیم. به عبارت دیگر می‌توان گفت که هر مفعولی در زیر این حالت قرار میگیرد. برای مثال جمله I see him with his friend behind a car را در نظر بگیرید که به معنای من او را با دوستش پشت ماشین می‌بینم است. در اینجا باید دقت داشته باشید که I فاعل جمله است و همه مفعول‌هایی که در جمله قرار دارند نیز در حالت جنریک هستند.
از طرف دیگر باید به این نکته مهم نیز دقت کنید که در این جمله Him بهعنوان یک مفعول مستقیم شناخته میشود. در واقع من مستقیما درباره او صحبت می‌کند. مفعول‌های دیگری که در این جمله وجود دارند اضافه هستند. از طرف دیگر ما می‌توانیم این جمله را در زبان آلمانی به شکل زیر بنویسیم:
Ich sehe ihn
من او را می‌بینم.
پس اکنون می‌دانیم که حالت اتهامی یا accusative مفعول مستقیم جمله ما را توصیف می‌کند. در واقع این حالت اتهامی به سوال Wen پاسخ می‌دهد که همان سوال whom یا مال چه کسی است که در زبان انگلیسی مورداستفاده قرار میگیرد. جدول زیر را بادقت مشاهده کنید تا بیاموزید که دقیقا به چه شکل می‌توانید از این حالت در جملات خود در زبان آلمانی استفاده کنید:
| masculine | feminine | neuter | plural | |
| the | den | die | das | die |
| a | einen | eine | ein | – |
همانطور که شما هم در اینجا در خصوص تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی مشاهده می‌کنید در مقایسه با حالت اسمی تنها حرف تعیین در جنسیت مذکر تغییر پیدا می‌کند. برای این‌که بتوانید به شکل بهتری با این ساختار آشنا شوید در ادامه چند مثال کاربردی را نیز به شما ارائه خواهیم داد:
Sie trifft den Mann.
او با مرد ملاقات می‌کند.
در اینجا باید دقت داشته باشید که او در اینجا فاعل جمله است. Den Mann نیز مفعول جمله را در حالت اتهامی توصیف می‌کند. حال مثال زیر را مشاهده کنید:
Die Frau isst die Schokolade.
زن شکلات را می‌خورد.
در اینجا نیز مشاهده می‌کنید که Die Frau بهعنوان فاعل جمله در حالت اسمی عمل می‌کند. از طرف دیگر باید دقت داشته باشید که Die Schokolade نیز مفعول مستقیم در حالت اتهامی خواهد بود.
Das Kind sieht das Auto.
کودک ماشین را می‌بیند.
حال اگر به این جمله دقت کنید مشاهده خواهید کرد که Das Kind بهعنوان فاعل جمله در حالت اسمی خواهد بود. از طرف دیگر وقتی که به عبارت Das Auto نگاه می‌کنید مشاهده خواهید کرد که این عبارت مفعول مستقیم جمله در حالت اتهامی خواهد بود.
یک نکته بسیار مهمی که باید در خصوص تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی به آن دقت داشته باشید این است که اگر مطمئن نیستید که اسم فاعل بوده و در حالت اسمی است یا مفعولی است که در حالت اتهامی مورداستفاده قرار میگیرد می‌توانید سوال زیر را بپرسید:
Wen sieht das Kind?
بچه چه کسی را یا چه چیزی را می‌بیند؟
Das Auto
ماشین
نکته بسیار مهم دیگری که در اینجا باید به آن دقت داشته باشید این است که هر زمان که به حالت اتهامی فکر می‌کنید آن را بهعنوان یک n-case در نظر بگیرید و به خاطر بسپارید. دلیل این موضوع این است که شما باید en را به صورت مذکر به حرف تعیین خود اضافه کنید. شاید در نگاه اول این یک نکته بسیار معمولی به نظر برسد؛ ولی همین یادآوری کوچک به شما کمک می‌کند تا بتوانید به شکل بهتری تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی را بیاموزید.
اسم بهعنوان مفعول غیرمستقیم (در حالت داتیو)
یکی از نکات بسیار مهمی که در اینجا باید به آن دقت داشته باشید این است که حالت داتیو در واقع یک مفعول غیرمستقیم را توصیف می‌کند که یک فعل از مفعول مستقیم در حالت اتهامی دریافت می‌کند. به عبارت دیگر می‌توان گفت که حروف داتیو اطلاعات بیشتری در مورد یک عمل انجام شده در اختیار شما قرار می‌دهند. سوالی که مربوط به حالت داتیو در زبان آلمانی سوال Wem خواهد بود که همان معنی whom در زبان انگلیسی را منتقل می‌کند.
پس برای درک هرچه بهتر تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی حتما باید با حالت داتیو نیز آشنا شوید. برای این کار اطلاعاتی که در جدول زیر آمده‌اند را بادقت مشاهده کنید:
| masculine | feminine | neutral | plural | |
| the | dem | der | dem | den |
| a | einem | einer | einem | – |
نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که حروف تعیین کمی پیچیده‌تر از حالت اتهامی هستند و هر جنسیتی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. برای درک هرچه بهتر این موضوع به شما پیشنهاد می‌کنیم حتما به مثال‌های زیر دقت و توجه داشته باشید:
Ich (subject) schenke dem Mann (indirect object) ein Auto (direct object).
من یک ماشین به او هدیه می‌دهم.
همانطور که شما هم در اینجا مشاهده می‌کنید، من در حال انجام کاری با آن مرد هستم. حال مثال زیر را در نظر بگیرید:
Das Kind (subject) gibt der Mutter (indirect object) einen Kuss (direct object).
کودک مادر را می‌بوسد.
در اینجا باید دقت داشته باشید که بچه یا کودک در حال انجام کاری با مادر است. مادر یک عمل از کودک دریافت می‌کند.
Du (subject) schreibst dem Mädchen (indirect object) einen Brief (direct object).
شما در حال نوشتن یک نامه برای دختر هستید.
دقت داشته باشید که در این جمله دختر از شما چیزی دریافت می‌کند. در واقع اقدام به سمت او انجام میشود. عمل در اینجا خود نوشتن نامه است که مصداق اتهامی را نشان می‌دهد.
در خصوص تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی باید به یک نکته کلیدی و بسیار مهم دقت داشته باشید. اگر مطمئن نیستید که اسم به‌صورت غیرمستقیم به حالت داتیو اختصاص داده شده است؟ می‌توانید این سوال را به شکل زیر بپرسید:
Wem gibt das Kind einen Kuss? – Der Mutter.
چه کسی بوس کودک را دریافت می‌کند؟ مادر
نکته مهمی که در اینجا باید به آن توجه داشته باشید این است که در این روش سوال، فاعل و در صورت داده شدن مفعول مستقیم همگی در حالت اتهامی وارد جمله می‌شوند. لطفا به این نکته توجه کنید که ترتیب اصلی کلمات در یک جمله با حالت داتیو و اتهامی به‌صورت فاعل – فعل – داتیو – اتهامی خواهد بود.
آخرین مسئله‌ای که باید به آن دقت داشته باشید این است که هر زمان که در زبان آلمانی به حالت داتیو فکر می‌کنید می‌توانید آن را بهعنوان یک m-case به خاطر بسپارید؛ چراکه em را باید به‌صورت مذکر به حروف تعیین خود اضافه کنید.
افعال آلمانی در حالت داتیو
وقتی که صحبت از تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی میشود باید به یک نکته کلیدی و بسیار مهم دقت داشته باشید و آن این است که افعال خاصی وجود دارند که همیشه نیازمند استفاده در حالت داتیو هستند. از جمله این افعال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
Helfen: Ich helfe dem Mann.: من به مرد کمک کردم.
Schmecken: Der Kuchen schmeckt dem Kind.: کیک برای کودک خوش طعم است یا کودک کیک را دوست دارد.
Passen: Die Jacke passt der Frau.: کاپشن به زن می‌آید.
Gehören: Das Buch gehört dem Mädchen.: کتاب متعلق به دختر است.
Gratulieren: Ich gratuliere dem Vater.: من به پدر تبریک می‌گویم.
Glauben: Ich glaube der Freundin.: من به دوستی اعتقاد دارم.
Danken: Ich danke der Mutter.: من از مادر تشکر می‌کنم.
Gefallen: Berlin gefällt der Frau.: زن برلین را دوست دارد.
افعالی که به حالت داتیو و اتهامی بستگی دارند
در خصوص تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی در بخش قبلی بیان کردیم که افعالی در زبان انگلیسی وجود دارند که همیشه نیازمند این هستند که در حالت داتیو مورداستفاده قرار می‌گیرند. این در حالی است که افعال دیگری نیز در این زبان وجود دارند که نحوه استفاده از آنها کاملا به این موضوع بستگی دارد که آنها در حالت اتهامی یا داتیو قرار داشته باشند. برای درک هرچه بهتر این موضوع در ادامه چندین مثال کاربردی را برای شما آورده‌ایم که بدون شک مطالعه آنها خالی از لطف نخواهد بود:
schreiben – Ich schreibe dir einen Brief.
من برایت نامه می‌نویسم.
geben – Der Mann gibt der Frau das Auto.
مرد ماشین را به زن می‌دهد.
bringen – Sie bringt dem Mann die Blumen.
او گل‌ها را برای مرد می‌آورد.
schicken – Ich schicke meinem Freund ein Paket.
من برای دوستم بسته‌ای می‌فرستم.
zeigen – Er zeigt ihr die Stadt.
شهر را به او نشان می‌دهد.
wünschen – Ich wünsche dir ein schönes Wochenende.
من برای شما یک آخر هفته خوب آرزو دارم یا آخر هفته خوبی داشته باشید.
schenken – Das Kind schenkt dem Vater ein Bild.
کودک یک عکس به پدر هدیه می‌دهد.
ترتیب کلمات در زبان آلمانی
آخرین موضوعی که قصد داریم در خصوص تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی درباره آن صحبت کنیم مربوط به ترتیب کلمات در زبان آلمانی است. زمانی که قصد دارید این تفاوت‌ها را به بهترین شکل ممکن درک کنید بدون شک نیازمند این خواهید بود که ترتیب کلمات را نیز بیاموزید و بتوانید از این ترتیب خیلی ساده و راحت در جملات خود استفاده کنید. به طور کلی باید توجه داشته باشید که پشت تمامی حالات در زبان آلمانی مفهومی نهفته است.
آنها به ما اجازه می‌دهند تا خیلی راحت بتوانیم با ترتیب کلمات در این زبان بازی کنیم. شما تا به حال یاد گرفتید که یک جمله اصلی معمولی با ساختار فاعل – فعل – مفعول ساخته میشود. در زبان انگلیسی ساختار جمله برای روشن شدن این‌که کدام اسم‌ها چه نقشی در جمله دارند مهم است. در آلمانی حالات جمله یا فعل این کار را برعهده می‌گیرند. به همین علت است که به شما می‌گوییم یادگیری تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی بسیار مهم خواهد بود.
سخن پایانی
تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی به شما کمک می‌کند تا بتوانید خیلی ساده و راحت از هرکدام این حالات استفاده کرده و از مزایای آنها بهره‌مند شوید. در صورتی که شما هم علاقه‌مند به یادگیری زبان آلمانی هستید یا این‌که قصد دارید مهارت‌های خود را در این زمینه ارتقا دهید پیشنهاد ما به شما این است که حتما در کلاس زبان آلمانی که امروزه توسط موسسه زبان ایرانمهر برگزار میشود شرکت کنید. با شرکت در این کلاس‌ها می‌توانید با کمترین هزینه و بالاترین کیفیت زبان آلمانی را بیاموزید.
سوالات متداول
در این بخش قصد داریم به برخی از رایج‌ترین سوالات درباره تفاوت حالت های Akkusativ و Dativ در زبان آلمانی پاسخ دهیم.
اسم بهعنوان فاعل در زبان آلمانی در چه حالتی مورداستفاده قرار میگیرد؟
اسم در زبان آلمانی وقتی که بهعنوان فاعل استفاده میشود در حالت اسمی خواهد بود. پس در زمان استفاده حتما باید این موضوع را مدنظر قرار دهید.
اسم بهعنوان مفعول غیرمستقیم در چه حالتی استفاده میشود؟
در زبان آلمانی وقتی که اسم بهعنوان یک مفعول غیرمستقیم در جمله قرار میگیرد در حالت داتیو خواهد بود که در زمان استفاده حتما باید به این موضوع توجه کنید.
بیشتر بخوانید: حالت مفعولی Akkusativ در زبان آلمانی
بیشتر بخوانید: حالت مالکی Genitiv در زبان آلمانی
نظر خود را با ما در میان بزارید