وقتی که صحبت از آموزش زمان‌ها در زبان ترکی استانبولی می‌شود معمولا یکی از مهم‌ترین مسائل مطرح شده مربوط به منفی کردن در این زبان است. در بسیاری از موارد پیش می‌آید که شما نیازمند این شوید که اقدام به منفی کردن افعال و اسامی در زبان ترکی کنید. در چنین شرایطی باید از ساختار خاصی استفاده کنید که به شما کمک می‌کند تا بتوانید جملات بهتری را در این زبان بسازید. حال ممکن است این سوال پیش بیاید که منفی کردن در زبان ترکی استانبولی چه اصول و قواعدی دارد و به چه نکاتی در این زمینه باید دقت داشته باشیم؟
به طور کلی باید بدانید که منفی کردن یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که شما باید در خصوص گرامر زبان ترکی استانبولی به آن دقت و توجه کافی را داشته باشید. به همین علت نیز ما در این بخش از آموزش زبان ترکی استانبولی قصد داریم کمی بیشتر درباره این موضوع صحبت کرده و نکات کلیدی و بسیار مهمی را در این زمینه در اختیار شما قرار دهیم. پس اگر شما هم علاقه‌مند به داشتن اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید پیشنهاد میکنیم حتما ادامه این مطلب را بادقت مطالعه کنید.
منفی کردن جملات در گرامر زبان ترکی استانبولی
به طور کلی باید دقت داشته باشید که در زبان ترکی استانبولی شما به دو شیوه مختلف می‌توانید اقدام به منفی کردن در زبان ترکی استانبولی کنید. این دو روش شامل موارد زیر می‌شوند:
- در قدم اول می‌توانید از کلمات منفی برای این کار استفاده کنید که به منظور نفی در زبان ترکی مورداستفاده قرار می‌گیرند.
- در قدم بعدی می‌توانید از پسوندها به منظور انجام چنین کاری بهره ببرید.
اجازه دهید تا نگاهی دقیق‌تر به هریک از این روش‌ها داشته باشیم و توضیحاتی را درباره آنها ارائه دهیم.
استفاده از کلمات نفی در زبان ترکی استانبولی
اگر قصد دارید یک عبارت اسمی را نفی کنید در چنین حالتی می‌توانید از کلمه değil در زبان ترکی استانبولی استفاده کنید. دقت داشته باشید که شما باید آن را در انتهای جمله خود قرار دهید تا جمله شما ساختار درستی داشته باشد. در واقع وقتی که شما از این عبارت استفاده می‌کنید چیزی شبیه به ساختار زیر را در اختیار شما قرار می‌دهد:
X is not Y.
ایکس، ایگرگ نیست.
اجازه دهید برای درک هرچه بهتر این موضوع به مثال‌های زیر نگاهی بیندازیم:
| Turkish (+) | English (+) | Turkish (-) | English (-) |
| Bu benim kitabım. | This is my book. | Bu benim kitabım değil. | This is not my book. |
| Selen güzel bir kız. | Selen is a beautiful girl. | Selen güzel bir kız değil. | Selen is not a beautiful girl. |
در ادامه چند کلمه پرکاربرد دیگر را به شما معرفی میکنیم که می‌توانید از آنها برای منفی کردن جمله در زبان ترکی استانبولی استفاده کنید. از جمله این کلمات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
Hayır به معنای نه است که می‌توانید از آن برای منفی کردن در زبان ترکی استانبولی استفاده کنید. مثال‌های زیر به شما نشان می‌دهند که به چه شکل می‌توانید از آن استفاده کنید:
Hayır, kızgın değilim.
نه من عصبانی نیستم.
Yok به معنای وجود ندارد است که مثال زیر نحوه استفاده از آن را آموزش می‌دهد:
Bu dairede balkon yok.
در این آپارتمان بالکن وجود ندارد.
Burada hiç araba yok.
در اینجا هیچ ماشینی وجود ندارد.
Ne…ne[de] به معنای نه … نه است که کاربرد آن را می‌توانید در مثال زیر مشاهده کنید:
Ne kedi severim, ne de köpek.
من نه گربه دوست دارم نه سگ.
در بیشتر موارد باید دقت داشته باشید که ساختار Ne…ne[de] معمولا به همراه یک فعل مثبت مورداستفاده قرار می‌گیرد. با این حال موارد نیز وجود دارد که شما می‌توانید از آن به همراه افعال منفی نیز استفاده کنید. در ادامه چند مثال از آنها را برای شما آورده‌ایم که به درک هرچه بهتر این ساختار کمک شایانی می‌کند:
Ne Paris’e, ne de Roma’ya hiç gitmemiş.
او نه به پاریس رفته است و نه به رم.
Ne sevdim diyebilirim, ne de sevmedim.
نه می‌توانم بگویم که آن را دوست داشتم و نه می‌توانم بگویم که دوستش نداشتم.
در ادامه چند کلمه دیگر نیز به شما معرفی میکنیم که برای منفی کردن در زبان ترکی استانبولی مورداستفاده قرار می‌گیرند. با این حال باید دقت داشته باشید که این کلمات تنها در حالت منفی استفاده می‌شوند که حتما باید این موضوع را مدنظر قرار دهید. از جمله این کلمات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
Hiç به معنای هرگز یا اصلا که مثال‌های آن را می‌توانید در جملات زیر مشاهده کنید:
Siyahı hiç sevmem.
من اصلا مشکی را دوست ندارم.
Kanada’yı hiç görmedim.
من هرگز کانادا را ندیده‌ام.
Asla کلمه دیگری در زبان ترکی استانبولی است که در این زمینه مورداستفاده قرار می‌گیرد و به معنای هرگز است. مثال زیر را برای یادگیری نحوه استفاده از آن مشاهده کنید:
Onunla asla bir daha konuşmayacağım.
من دیگر هرگز با او صحبت نمی‌کنم.
از دیگر کلمات پرکاربرد در این زمینه می‌توان به کلمه Hiç kimse اشاره کرد که به معنای هیچ‌کس خواهد بود. برای یادگیری نحوه استفاده از این کلمه نیز می‌توانید مثال زیر را مشاهده کنید:
Hiç kimse fikrimi değiştiremez.
هیچ‌کس نمی‌تواند نظر من را عوض کند.
Hiç bir şekilde به معنای به هیچ وجه است که می‌توانید از آن نیز برای منفی کردن جمله خود استفاده کنید. مثال زیر را در این زمینه مشاهده کنید:
Hiç bir şekilde seni affetmeyeceğim.
به هیچ وجه شما را نمی‌بخشم.
کلمه بسیار پرکاربرد دیگری که قصد داریم درباره آن صحبت کنیم کلمه Hiçbir yerde است که به معنای هیچ‌جا یا هرجا خواهد بود. مثال زیر را مشاهده کنید تا نحوه استفاده از این کلمه در جملات منفی زبان ترکی را بیاموزید:
O hiç bir yerde uzun süre kalamaz.
او نمی‌تواند هیچ‌جا برای مدت زمان طولانی بماند.
در خصوص پیشوندهای منفی که بیان کردیم باید به یک نکته کلیدی و بسیار مهم دقت داشته باشید و آن این است که برخلاف زبان انگلیسی، زبان ترکی کلمات بسیار کمی دارد که برای منفی شدن نیازمند یک پیشوند باشند. در واقع ما فقط پیشوندهای منفی nâ و bî را داریم که از زبان ترکی عثمانی گرفته شده‌اند و امروزه نیز در کشور ترکیه به ندرت پیش می‌آید که افراد از آنها استفاده کنند. در ادامه چند مثال رایج استفاده از این پیشوندها در زبان ترکی را برای شما آورده‌ایم:
Tamam (Complete)
Nâ-tamam (Incomplete)
Haberdar (Informed)
Bî–haber (Uninformed)
بیشتر بخوانید : اگر (sa/se) در زبان ترکی استانبولی
بیشتر بخوانید : زمان آینده در زبان ترکی استانبولی
آشنایی با پسوندهای پرکاربرد برای منفی کردن
از طرف دیگر باید دقت داشته باشید که به منظور منفی کردن در زبان ترکی استانبولی شما می‌توانید از برخی پسوندها نیز در این زمینه استفاده کنید. از جمله این پسوندها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-me / -ma
به طور کلی باید دقت داشته باشید که برای منفی کردن یک فعل در زبان ترکی اگر آخرین هجای فعل شما یکی از هجاهای -e, -i, -ö, or -ü باشد می‌توانید خیلی ساده و راحت me را به ریشه فعل خود اضافه کرده و به این ترتیب آن را منفی کنید. جدول زیر مثال‌هایی را به شما ارائه می‌دهد که نحوه انجام این کار را به شما نشان خواهد داد:
| Infinitive (Turkish)
| Infinitive (English)
| Negative (Turkish)
| Negative (English)
|
| Seçmek | To choose | Seçmemek | Not to choose |
| İçmek
| To drink
| İçmemek
| Not to drink
|
| Görmek | To see | Görmemek | Not to see |
| Gülmek | To laugh | Gülmemek | Not to laugh |
از طرف دیگر باید دقت داشته باشید که به منظور منفی کردن یک فعل در زبان ترکی استانبولی اگر آخرین هجای فعلی که شما در حال استفاده از آن هستید یکی از هجاهای -a, -ı, -o, or -u باشد برای منفی کردن آن تنها کاری که باید انجام دهید این است که پسوند ma را به ریشه فعلی که در اختیار دارید اضافه کنید. جدول زیر به شما نشان می‌دهد که دقیقا به چه شکل می‌توانید از این روش برای منفی کردن در زبان ترکی استانبولی استفاده کنید.
| Infinitive (Turkish)
| Infinitive (English)
| Negative (Turkish)
| Negative (English)
|
| Kalmak | To stay | Kalmamak | Not to stay |
| Sarılmak
| To hug
| Sarılmamak
| Not to hug
|
| Koymak | To put | Koymamak | Not to put |
| Uyumak | To sleep | Uyumamak | Not to sleep |
در اینجا باید به این نکته دقت داشته باشید که یک فعل ممکن است پسوندهای زیادی داشته باشد (مانند مواردی که برای نشان دادن زمان وضمیر شخصی از پسوندهای مختلف استفاده میکنیم) با این حال باید توجه داشته باشید که پسوند منفی همیشه بلافاصله بعد از ریشه فعل قرار می‌گیرد. از طرف دیگر همه پسوندهایی که در ادامه به ریشه فعل شما اضافه می‌شوند نیز همگی از پسوند نفی پیروی می‌کنند، درست به‌گونه‌ای که گویی فعل مثبت باشد. در ادامه چند نمونه را برای شما آورده‌ایم که به شما در درک هرچه بهتر این ساختار کمک شایانی می‌کند:
Verb: To drink (İçmek)
Negative: Not to drink (İçmemek)
| Personal Pronoun | Simple Present Tense (+) | Simple Present Tense(-) | Future Tense (+) | Future Tense (-) | Simple Past Tense (+) | Simple Past Tense (-) | Reported Past Tense (+) | Reported Past Tense(-) |
| Ben (I) | İçerim | İçmem | İçeceğim | İçmeyeceğim | İçtim | İçmedim | İçmişim | İçmemişim |
| Sen (You) | İçersin | İçmezsin | İçeceksin | İçmeyeceksin | İçtin | İçmedin | İçmişsin | İçmemişsin |
| O (He/She/It) | İçer | İçmez | İçecek | İçmeyecek | İçti | İçmedi | İçmiş | İçmemiş |
| Biz (We) | İçeriz | İçmeyiz | İçeceğiz | İçmeyeceğiz | İçtik | İçmedik | İçmişiz | İçmemişiz |
| Siz (You) | İçersiniz | İçmezsiniz | İçeceksiniz | İçmeyeceksiniz | İçtiniz | İçmediniz | İçmişsiniz | İçmemişsiniz |
| Onlar (They) | İçerler | İçmezler | İçecekler | İçmeyecekler | İçtiler | İçmediler | İçmişler | İçmemişler |
آیا شما هم با مطالعه جدول بالا متوجه شده‌اید که زمان حال استمراری در این جدول نیامده است؟ این موضوع به این دلیل است که یک استثنا در حین منفی کردن در زبان ترکی استانبولی وجود دارد که حتما باید دقت و توجه کافی را به آن داشته باشید. زمان حال استمراری از پسوندهای -mı, -mi, -mu, and -mü به منظور منفی کردن فعل بر استس مصوت در آخرین هجای فعل استفاده می‌کند. برای این‌که این ساختار به شکل بهتری مسلط شوید توضیحاتی که در ادامه برای شما آورده‌ایم را بادقت مشاهده کنید:
- در صورتی که a یا ı در آخرین هجا استفاده شده باشد ما از mı استفاده خواهیم کرد.
- اگر آخرین هجایی که در فعل آمده e یا i باشد در این صورت از mi استفاده میکنیم.
- اگر آخرین هجای استفاده شده در فعل u یا o باشد در این صورت از Mu برای منفی کردن استفاده میکنیم.
- در صورتی که آخرین هجای استفاده شده در فعل ö یا ü باشد در این صورت از mü برای منفی کردن استفاده خواهیم کرد.
در جدول زیر مثال‌هایی را به شما ارائه داده‌ایم که این موضوع را به بهترین شکل ممکن به شما نشان می‌دهند:
| Personal Pronoun | To take (Almak) | Not to take (Almamak) | To cut (Kesmek) | Not to cut (Kesmemek) | To ask (Sormak) | Not to ask (Sormamak) | To cover (Örtmek) | Not to cover (Örtmemek) |
| Ben (I) | Alıyorum | Almıyorum | Kesiyorum | Kesmiyorum | Soruyorum | Sormuyorum | Örtüyorum | Örtmüyorum |
| Sen (You) | Alıyorsun | Almıyorsun | Kesiyorsun | Kesmiyorsun | Soruyorsun | Sormuyorsun | Örtüyorsun | Örtmüyorsun |
| O (He/She/It) | Alıyor | Almıyor | Kesiyor | Kesmiyor | Soruyor | Sormuyor | Örtüyor | Örtmüyor |
| Biz (We) | Alıyoruz | Almıyoruz | Kesiyoruz | Kesmiyoruz | Soruyoruz | Sormuyoruz | Örtüyoruz | Örtmüyoruz |
| Siz (You) | Alıyorsunuz | Almıyorsunuz | Kesiyorsunuz | Kesmiyorsunuz | Soruyorsunuz | Sormuyorsunuz | Örtüyorsunuz | Örtmüyorsunuz |
| Onlar (They) | Alıyorlar | Almıyorlar | Kesiyorlar | Kesmiyorlar | Soruyorlar | Sormuyorlar | Örtüyorlar | Örtmüyorlar |
آشنایی با پسوندهای -maz / – mez
دور مورد دیگر از پسوندهایی که برای منفی کردن در زبان ترکی استانبولی استفاده می‌شوند و در منفی کردن افعال کاربردهای زیادی دارند پسوندهای maz و Mez هستند که باید آنها را به ریشه فعل اضافه کنید تا به یک صفت منفی تبدیل شوند. برای این‌که به شکل بهتری ساختار استفاده از آنها را بیاموزید در ادامه چند مثال را در اختیار شما قرار داده‌ایم که بهتر است آنها را بادقت مطالعه کنید:
Utan (verb root)
ریشه فعل به معنای خالت بکش
Utanmaz adam (becomes adjective)
انسان بی شرم ( یک صفت)
Bilin (ریشه فعل)
شناخته شود
Bilinmez kader
صفت به معنای سرونوشت نامعلوم
آشنایی با پسوندهای -madan / -meden
یکی از نکات مهمی که باید درباره این دو پسوند بدانید این است که آنها می‌توانند قیدهای لفظی را در زبان ترکی استانبولی بسازند. این پسوندها معمولا بعد از ریشه فعل می‌آیند و آنها را به قید تبدیل می‌کنند. دقت داشته باشید که پسوند madan در صورتی به ریشه فعل اضافه می‌شود که آخرین هجای فعل دارای یکی از هجاهای –a, -ı, -o, or -u. باشد.
مثال‌های زیر را در خصوص این پسوندها به منظور منفی کردن در زبان ترکی استانبولی مشاهده کنید:
Al (verb root) / Take
Almadan / Without taking
Onu almadan gelme. / Don’t come without taking him/her/it.
Kır (verb root) / Break
Kırmadan / Without breaking
Kalbini kırmadan konuş. / Talk without breaking his/her heart.
Soy (verb root) / Peel
Soymadan / Without peeling
Elmayı soymadan yeme. / Don’t eat the apple without peeling it.
Kuru (verb root) / Dry
Kurumadan / Without drying
Yerler kurumadan basma. / Don’t step on the floor before it is dried.
The suffix -meden is added to the root of the verb if the last syllable of the verb has an -e, -i, -ö, or -ü.
Ver (verb root) / Give
Vermeden / Without giving
Vermeden alınmaz. / You can’t take without giving.
Bit (verb root) / Finish
Bitmeden / Without finishing
Ödevin bitmeden gitme. / Don’t go without finishing your homework.
Gör (verb root) / See
Görmeden / Without seeing
Beni görmeden gitme. / Don’t leave without seeing me.
Gül (verb root) / Laugh
Gülmeden / Without laughing
Gülmeden konuş / Talk without laughing
استفاده از پسوندهای -maksınzın / -meksizin
-maksınzın / -meksizin از دیگر پسوندهایی هستند که امروزه برای منفی کردن در زبان ترکی استانبولی مورداستفاده قرار می‌گیرند و دارای کاربردهای زیادی هستند. دقت داشته باشید که آنها را حتما باید به ریشه فعل خود اضافه کنید تا بتوانند باعث منفی شدن فعل شما شوند. پسوند maksızın در صورتی به ریشه فعل اضافه می‌شود که آخرین هجای فعل یکی از هجاهای -a, -ı, -o, or -u باشد. از طرف دیگر باید دقت داشته باشید که پسوند meksizin نیز وقتی استفاده می‌شود و به ریشه فعل اضافه می‌شود که آخرین هجا یکی از هجاهای e, -i, -ö, or -ü باشد.
مثال‌های زیر به شما نشان می‌دهند که دقیق به چه شکل می‌توانید از این پسوندها به منظور منفی کردن یک فعل در زبان ترکی استانبولی استفاده کنید.
Bak (verb root) / Look
Bakmaksızın / Without looking
Arkasına bakmaksızın gitti. / (S)he went without looking back.
Sevil (verb stem) / Be loved
Sevilmeksizin / Without being loved
O sevilmeksizin sevdi. / (S)he loved without being loved.
سخن پایانی
منفی کردن در زبان ترکی استانبولی دارای اصول خاصی است که وقتی قصد انجام این کار را دارید حتما باید به این اصول و قواعد دقت و توجه کافی را داشته باشید. اگر شما هم جز آن دسته از افرادی هستید که قصد یادگیری زبان ترکی استانبولی را دارید به شما پیشنهاد میکنیم حتما از خدمات ارائه شده توسط آموزشگاه زبان ایرانمهر نیز استفاده کنید. خدمات ارائه شده توسط این آموزشگاه از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است و از طرف دیگر هزینه بسیار مناسبی نیز دارد.
سوالات متداول
در این بخش قصد داریم به برخی از رایج‌ترین سوالات درباره منفی کردن در زبان ترکی استانبولی پاسخ دهیم.
چند روش برای منفی کردن در زبان ترکی استانبولی وجود دارد؟
به طور کلی باید دقت داشته باشید که شما دو روش برای انجام این کار دارید. روش اول استفاده از کلمات منفی کننده است که در زبان ترکی وجود دارند. راه دوم نیز استفاده از پسوندهایی است که در این زمینه مورداستفاده قرار می‌گیرند.
استفاده کلمات منفی کننده گزینه بهتری است یا پسوندهای منفی کننده؟
هریک از این دو دارای کاربردهای مخصوص به خود در زمینه منفی کردن هستند که شما باید بر اساس نیاز خود آنها را انتخاب کنید.
بیشتر بخوانید : Var and Yok در زبان ترکی استانبولی
بیشتر بخوانید: گرامر ترکی استانبولی
نظر خود را با ما در میان بزارید