جنسیت اسامی آلمانی؛ ترفندی برای یادگیری سریع‌تر

یادگیری زبان آلمانی؟

با شروع یادگیری زبان آلمانی یکی از تفاوت‌های عمده آن با زبان انگلیسی و فارسی نمایان می‌شود: جنسیت اسامی آلمانی.

تمام اسامی در زبان آلمانی یکی از سه جنسیت مذکر، مونث یا خنثی را دارند.

برای کسی که تازه یادگیری زبان آلمانی را شروع کرده است، این مسئله می‌تواند خیلی گیج‌کننده باشد؛ به خصوص وقتی جنسیت اسامی نسبت به خود کلمه منطقی به نظر نمی‌رسند.

برای مثال اسباب غذاخوری را در نظر بگیرید. شما die Gabel (the fork)، der Löffel (the spoon) و das Messer (the knife) دارید. چنگال مونث، قاشق مذکر و چاقو خنثی است. تنها کاری که می‌توانید بکنید این است که گوشه‌ای بنشینید و موهای سرتان را بکنید. چطور چنین چیزی را هضم می‌کنید؟ چه کسی تصمیم گرفته جنسیت این اسامی چه باشند؟

اگرچه جنسیت اسامی همیشه منطقی نیستند و معنی مشخصی ندارند، اما مبحثی است که باید آن را یاد بگیرید. همانطور که بدون باران، رنگین‌کمانی در کار نیست، اسامی در زبان آلمانی هم بدون حرف تعریف معنی ندارند. چون در زبان آلمانی، جنسیت اسم، بخشی از هویت آن است. اگر کلمه‌ای را به زبان آلمانی بنویسید یا بگویید و حرف تعریفی برای آن به کار نبرید که جنسیت آن را نشان بدهید، نمی‌توانید از اسم به درستی استفاده کنید.

چرا زبان آلمانی جنسیت دارد؟

وقتی در حال یادگیری زبان آلمانی هستید، مهم که بدانید کلمه و نه شی، جنسیت دارد.

کلمات انگلیسی هم جنسیت دارند، اما این جنسیت‌ها کاملا واضح هستند. به این دلیل که در زبان انگلیسی، جنسیت اسامی به جنسیت واقعی اسم یا کلمه‌ای اشاره دارد که درباره آن صحبت می‌شود. دختر یک کلمه مونث است، پسر یک کلمه مذکر است و میز خنثی است. پوف! منطقی به نظر می‌رسد. دختر، مونث است، پسر مذکر است و میز یک شئ بی‌حرکت است. یک میز چطور می‌تواند جنیست داشته باشد؟

نکته: بعضی اشیا، مثل قایق‌ها، در زبان انگلیسی جنسیت دارند.

زبان آلمانی متفاوت است. در زبان آلمانی، جنسیت اسم با جنسیت واقعی و ماهیت کلمه مشخص نمی‌شود و با معنی و شکل کلمه تعریف می‌شود. جنسیت‌ها در زبان آلمانی در ابتدا با این نیت شکل گرفتند که سه دسته دستوری تشکیل بدهند و اسامی بتوانند در یکی از این سه دسته قرار بگیرند.

سه دسته دستوری برای جنسیت اسامی به شرح زیر بودند:

• پسوندهایی که نشان می‌دهند کلمات خنثی هستند.
• پسوندهایی که نشان‌دهنده گروهی از افراد و اشیا هستند. این کلمات مونث شناخته شدند.
• اسم‌هایی که هیچ پسوندی ندارند. این کلمات مذکر باقی ماندند.

امروز این مبحث به همین شکل برای ما باقی مانده است، اما شکل آن بهم ریخته و تغییر کرده است! حداقل می‌توانید ببینید چگونه کلمات به خاطر جنسیت مورد نظرشان گروه‌بندی شده‌اند و چرا به جنسیت خود شئ یا کلمه توجهی نمی‌شود.

به جای اینکه بحث کنیم چرا یک میز باید مذکر، مونث یا خنثی باشد (که البته مذکر است)، می‌توانیم درک کنیم چرا میز مذکر است. می‌توانید تا وقتی نفستان بگیرد درباره این مسئله بحث کنید، اما حقیقت این است که جنسیت اسامی در زبان آلمانی مبحثی است که باید آن را یاد بگیرید!

بهترین نصحیتی که می‌توانم بکنم این است: خیلی خودتان را درگیر «چراهای» جنسیت در زبان آلمانی نکنید. به جای آن، روی بهترین راه‌های یادگیری و به خاطر سپردن جنسیت کلمات تمرکز کنید.

با در نظر داشتن این مسئله، با هم ببینیم چطور می‌شود یادگیری جنسیت اسامی در زبان آلمانی را ساده‌تر کرد.

میان‌برهایی برای تمرین جنسیت اسامی در زبان آلمانی

اگرچه برای بعضی کلمات لازم است که جنسیت اسامی را حفظ کنید، موارد زیادی وجود دارد که می‌توانید به انتهای کلمه نگاه کنید و جنسیت آن را تشخیص دهید.

در این بخش، من درباره حروف تعریف معرفه و نکره صحبت خواهم کرد. کلمات der، die و das حروف تعریف معرفه هستند و به معادل آن‌ها در زبان انگلیسی “the” است، در حالی که ein و eine حروف تعریف نکره هستند و “a/an” در زبان انگلیسی معادل آن‌ها هستند. این حروف تعریف برای تشخیص جنسیت اسامی مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

نحوه تشخیص اسامی مذکر در زبان آلمانی (der/ein)

اسامی مذکر در زبان آلمانی حرف تعریف معرفه (der (the و نکره (ein (a/an می‌گیرند.

برای اینکه بفهمید یک کلمه مذکر است، به انتهای کلمه نگاه کنید و اگر یکی از پسوندهای زیر را دیدید، مطمئن شوید کلمه مذکر است.

-er, -el, -ling, -ich, -ig, -ner, -ismus, -or, -us, -eich, -ant

با این قانون، تقریبا 80 درصد مواقع می‌توانید جنسیت کلمه را درست حدس بزنید.

همچنین، هر چیزی که به تقویم و روزها ربط دارد، مذکر است. روزها، ماه‌ها و فصل‌ها همه در دسته اسامی مذکر قرار می‌گیرند.

در نهایت، حیوانات مذکر و مولفه‌های آب و هوایی معمولا مذکر هستند.

با توجه به قانون بالا، می‌توانید کلمات زیر را هم به عنوان کلماتی مذکر در نظر بگیرید:

• der Autor (author)
• der Vater (father)
• der Mittwoch (Wednesday)
• der Regen (rain)*

نحوه تشخیص اسامی مونث در زبان آلمانی (die/eine)

اسامی مونث در زبان آلمانی حرف تعریف معرفه die (the) و نکره (eine (a/an می‌گیرند.

مثل اسامی مذکر، ساده‌ترین راه برای تشخیص اسم مونث این است که به انتهای کلمه نگاه کنید و به دنبال پسوندهای زیر باشید:

-e

به جز موارد استثنا مثل حیوانات یا افراد مذکر، مثل der Löwe (شیر)

ie, -heit, -ei, -in, -ik, -keit, – schaft, -ung, -tät, -ur, -tion

خیلی شگفت‌انگیز است، اما اشیایی که معمولا با زنانگی در ارتباط هستند، اغلب مونث در نظر گرفته می‌شوند؛ مثل گل‌ها و درختان و حیوانات و افراد مونث.

• die Blume (flower)
• die Familie (family)
• die Mannschaft (team)

نحوه تشخیص اسامی خنثی در زبان آلمانی (das/ein)

اسامی خنثی در زبان آلمانی حرف تعریف معرفه das (the) و نکره ein (a/an) می‌گیرند.

برای تشخیص اسامی خنثی، به پسوندهای زیر دقت کنید و با دیدن کلمه‌ای که این پسوند در آن هست، می‌توانید بفهمید جنسیت کلمه خنثی است.

-chen, -o, -lein, -en, -il, -ma, -tel, -ment, -nis, -tum, -um

بیشتر اشیای بی‌حرکت و همچنین بیشتر فلزات، نوزادان (انسان و حیوان) جنسیت خنثی دارند.

به مثال‌های زیر نگاه کنید:

• das Kind (child)
• das Fragment (fragment)
• das Gold (gold)

جنسیت اسامی جمع در زبان آلمانی

وقتی اسامی آلمانی جمع بسته می‌شوند، حرف تعریف معرفه die را می‌گیرند. بنابراین سه حرف تعریف der/die/das به die/die/die تبدیل می‌شوند. برای مثال، der Mann می‌شود die Männer. این مسئله به این خاطر نیست که جنسیت آن‌ها تغییر می‌کند؛ به این دلیل است که حرف تعریف نکره حذف می‌شود.

استثناهای قوانین Der/Die/Das

متاسفانه تمام اسامی آلمانی در گروه‌هایی که بالا گفتیم قرار نمی‌گیرند. گاهی با کلمات عجیبی برخورد می‌کنید که به نظر می‌رسد با قوانین خودشان بازی می‌کنند.

اسامی کشورها در این دسته قرار می‌گیرند. برای مثال، ایالات متحده آمریکا یک اسم مونث است (die USA)، اما ایران مذکر (der Iran) است.

این مطلب را چطور می‌خواهید یاد بگیرید؟

بهترین راه برای یادگرفتن این اسامی این است که جنسیت آن‌ها را حفظ کنید. پیشنهاد می‌کنم فلش‌کارت تهیه کنید و کلماتی را که جنسیت‌شان جزو استثناهاست روی آن‌ها بنویسید و حفظ کنید. ابزار Anki، گزینه مورد علاقه من برای این کار است.

یکی دیگر از ابزاری که می‌توانید از آن استفاده کنید، ارتباط دادن است. این روش «آزاد گذاشتن تخیل» است. فکر کنید قرار است جنسیت توت‌فرنگی را یاد بگیرید: Die Erdbeeren. در ذهنتان بین این کلمه و یک تصویر ارتباطی برقرار کنید و تصور کنید مادرتان به شما توت‌فرنگی می‌دهد. هر دو مونث هستند؛ پس جنسیت این کلمه برای همیشه در ذهنتان می‌ماند.

درباره یک غریبه (der Fremdling) چطور؟ تصور کنید در خیابان با مردی غریبه مواجه می‌شوید. غذا (das Essen)، خنثی است. بنابراین می‌توانید به یک غذای شیرین فکر کنید. با استفاده از این ارتباطات ذهنی، از اینکه چقدر راحت می‌توانید جنسیت کلمات را به خاطر بسپارید، شگفت‌زده خواهید شد.

در نهایت، اجازه ندهید این موارد غیرطبیعی و غیرمعمول شما را از یادگیری زبان آلمانی ناامید کنند. اگر در میانه یک مکالمه بودید و به جنسیت کلمه‌ای شک داشتید، حدس بزنید. یک سوم احتمال دارد حدستان درست باشد. خیلی بد نیست، نه؟ خبر خوب اینکه اگر جنسیت کلمه را اشتباه بگویید، آلمانی‌ها با آرامش و مهربانی شما را تصحیح می‌کنند و می‌توانید از آن‌ها یاد بگیرید.

بهترین راه برای یادگیری جنسیت اسامی آلمانی

مهم‌ترین نصیحت من برای زبان‌آموزان این است از روز اول صحبت کنند. صحبت کردن به زبانی از روز اول یادگیری آن زبان به شما کمک می‌کند از ترس «اشتباه کردن» رها شوید؛ چون باید اشتباه کنید و باید از اشتباهاتتان درس بگیرید و اشتباه کردن مطلقا مشکلی ندارد. اگر در روند یادگیری یک زبان اشتباه نکنید، راه درستی را پیش نگرفتید و مطمئن باشید یادگیری هم اتفاق نمی‌افتد. کسانی که از حاشیه امن زندگی‌شان خارج شوند و اشتباه کنند، ده درصد در یادگیری زبان از کسانی که صحبت نمی‌کنند، موفق‌تر هستند.

بعد از همه این‌ها، بدترین اتفاقی که می‌تواند بیفتد چیست؟ اگر اشتباه کنید، کسی هست که شما را اصلاح کند و دفعه بعد که قرار است از کلمه خاصی استفاده کنید، آن را درست به کار می‌برید. بومیان آلمانی‌زبان کاملا رک هستند و خیلی خوشحال می‌شوند اگر بتوانند به شما کمک کنند.

علاوه بر استفاده از جنسیت اسامی آلمانی در مکالمات واقعی، من هم ترفندهایی به شما یاد می‌دهم تا یادگیری این مبحث جذاب‌تر و سرگرم‌کننده شود. اخطار می‌دهم! در ادامه قرار است با تعداد زیادی از جنسیت‌ها کلیشه‌ای رفتار کنیم!

• از کاغذهای چسب‌دار یادداشت استفاده کنید. کاغذهای صورتی برای کلمات مونث، آبی برای کلمات مذکر و زرد برای کلمات خنثی. این برچسب‌ها را با توجه به جنسیت اسامی، روی اسباب و اثاثیه خانه بچسبانید.
• چند خودکار اکلیلی خوش‌رنگ بخرید و برای گروه‌های مختلف کلمات با جنسیت‌های مختلف، رنگ به خصوصی استفاده کنید. شاید باورتان نشود، اما همین رنگ‌ها می‌توانند تاثیر زیادی در به خاطر سپردن جنسیت کلمات داشته باشند.
• جلوی آینه بایستید و اسامی را با صداهای مختلف تلفظ کنید. برای اسامی مذکر صدایتان را کلفت کنید، برای اسامی مونث صدایتان را نازک کنید و برای اسامی خنثی با صدای خودتان صحبت کنید.

البته این موارد فقط پیشنهاداتی بود که من برای شروع به شما دادم. می‌توانید از متدهایی استفاده کنید که حرفه‌ای‌تر هستند یا برای سبک یادگیری شما طراحی شدند و گاهی روش‌هایی را به کار ببرید که کاملا دیوانه‌کننده و باحال هستند و می‌توانند به شما کمک کنند مثل آب خوردن جنسیت اسامی در زبان آلمانی یا هر مبحث گرامری دیگر در این زبان را یاد بگیرید. انتخاب متدهای یادگیری کاملا به خودتان بستگی دارد.

آیا یادگیری جنسیت کلمات در زبان آلمانی واقعا لازم است؟

اگر با این هدف زبان آلمانی را یاد می‌گیرید که در آینده به یک چندزبانه حرفه‌ای تبدیل شوید، مهم است که وقت بگذارید و مبحث جنسیت اسامی در زبان آلمانی را یاد بگیرید.

در بسیاری از زبان‌ها، به ویژه در اروپا، اسامی جنسیت دارند. هر چقدر در ابتدای یادگیری زبان ممکن است این مباحث سخت و یادگیری آن‌ها غیرممکن باشد، اما به شما قول می‌دهم هر چه جلوتر بروید، یادگیری و درک آن‌ها راحت‌تر می‌شود. در این مرحله است که انگیزه و اشتیاقتان برای یادگیری زبان‌های دیگر بیشتر می‌شود.

سخن پایانی

چه کسی می‌داند؟ ممکن است در آینده تغییراتی در زبان آلمانی اتفاق بیفتد و جنسیت اسامی حذف یا حداقل ساده‌تر شوند.

تا آن زمان باید جنسیت اسامی را یاد بگیرید. هیچ راه فراری نیست و الکی دلتان را خوش نکنید!

ترفندها و روش‌های شما برای یادگیری این مبحث چیست؟ آن‌ها را با ما در قسمت نظرات به اشتراک بگذارید.

بیشتر بخوانید: 10 فیلم عالی برای یادگیری زبان آلمانی

بیشتر بخوانید: یادگیری زبان آلمانی با رادیو : بهترین ایستگاه های رادیویی آلمان