وجه یک اصطلاح دستوری (گرامری) است که چگونگی رابطه‌ی عمل (کنش)، حالت یا رویدادی را که با فعل (Verb) در جمله بیان میشود، با زمان تعریف میکند. بزرگترین دسته‌بندی در این مبحث متوجه‌ی «وجه کامل» و «وجه غیر کامل» میشود؛ وجه کامل به کنشها و رویدادها بعنوان یک کلیت می‌پردازد و وجه غیرکامل به تحلیل و بررسی ساختاری رویدادها و جایگاه آن‌ها در مقوله زمان. در حالی‌که زبان‌های دیگر تفاوت کامل بودن یا غیر کامل بودن وجه کنشها، حالات و رویدادها را در فرم افعال صرف شده بررسی می‌کنند، زبان انگلیسی به این منظور، بر روی همنشینی اجزا، افعال، عبارات فعلی و نشانه‌های واژگانی در جمله تمرکز دارد. شاید کمی با این تعاریف زبان‌شناسی دچار سرگیجه شده باشید. بیایید با همان زبان خودمانی این مبحث را ادامه بدهیم.
دوره های آموزش زبان انگلیسی |
|
| دوره حضوری | آموزش زبان انگلیسی برای کودکان |
| دوره حضوری | آموزش زبان انگلیسی برای نوجوانان |
| دوره حضوری | آموزش زبان انگلیسی برای بزرگسالان |
وجه کامل چیست؟
وجه کامل، کنشها، حالات و رویدادها را بعنوان یک کلیت نشان میدهد و کنشها را با دیدگاهی خارجی بشکل یک رویداد کامل و محدودهبندی شده عرضه میکند. وجه کامل در تمام زمان‌ها وجود دارد؛ زمان حال، گذشته و آینده. اما بهترین نمود آن در زمان گذشته دیده میشود. به چند مثال زیر با دقت توجه کنید:
| “I went to the supermarket yesterday.” |
| “She sang in the choir.” |
| “We had eaten already.” |
در تمام مثال‌های بالا، فعل (کنش) بعنوان یک رویداد کامل در زمان گذشته عرضه شده است. این جملات به سادگی و بدون دادن کوچک‌ترین نشانی از اینکه چندبار یا تا چه مدت این افعال به طول انجامیده‌اند به ما می‌گویند که رویدادی (فعل صورت گرفته در جمله) رخ داده است.
وجه غیر کامل چیست؟
از طرف دیگر وجه غیر کامل بر روی ساختار درونی یک کنش (فعل)، حالت یا رویداد مرتبط با زمان از جمله حالت استمرار یا عادت‌گونه بودن (تکرار) فعل تمرکز دارد. در این مورد نیز مانند وجه کامل کاری با موقع اتفاق افتادن رویداد نداریم. در واقع در زبان انگلیسی فرم جداگانه‌ای برای فعل اختصاص داده نمی‌شود. در عوض این موضوع در قالب ساختارهای گوناگون گرامری بیان میشود؛ ساختارهایی که بسته بر آنچه در مورد ساختار زمانی «کنش» می‌گوییم، تغییر می‌کنند. در بعضی از دسته بندی‌ها این ساختارها را با نام وجه استمراری و وجه بیان عادت می‌شناسند که هر دو از زیر مجموعه‌های وجه غیرکامل هستند.
وجه استمراری
وجه استمراری که با نام “Progressive aspect” نیز شناخته میشود، زیر مجموعه وجه غیر کامل است که بر طبیعت استمراری فعل تاکید دارد. این وجه، فعل را بعنوان کنشی در حال انجام طی یک دوره زمانی مشخص نشان میدهد. وجه استمراری نه دوره زمانی فعل را نشان میدهد نه تعداد دفعات رخ دادن آن را. این وجه با زمان حال، گذشته و آینده همراه میشود و معمولا با فرمی از فعل “be” بعلاوه‌ی وجه وصفی معلوم شکل می‌گیرد. به مثال‌های زیری توجه کنید:
| Past |
| “I was talking to my mother when you called.” |
| “They had been living here for a long time when they moved.” |
| Present |
| “I’m cooking dinner at the moment, so I’ll have to call you back.” |
| “She’s been playing outside with her friends all day.” |
| Future |
| “He’ll be sleeping by 10 o’clock, hopefully.” |
| “Next month we’ll have been living in New York City for 10 years.” |
لازم به ذکر است که افعال بیانگر حالت (Stative Verbs) بطور معمول در این وجه نمی‌گنجند. برای مثال شما نمی‌توانید بگویید: “I am knowing John a long time” یا “She is appearing unwell”. بر سر اینکه تنها ساختار بیانگر استمراری همان ساختار to be + Present Participle است، اختلاف نظرهایی وجود دارد. برای مثال عده‌ای از زبانشناسان بر این عقیده هستند که زمان گذشته ساده به خودی خود نماینده وجه استمراری است. به مثال‌های زیر توجه کنید:
| من تمام شب را بیدار بودم. | “I stayed up all night.” |
| ساعت‌ها بیرون بودیم. | “We were outside for hours.” |
عده دیگر بر این باورند که چون در واقع این اطلاعات اضافه در مثال‌های بالا (all night و for hours) هستند که وجه استمرار را منتقل می‌کنند، نمی‌توان ساختارهای زمانی فوق را به خودی خود وجه استمراری دانست.
وجه بیان عادت
وجه بیان عادت، مانند وجه استمراری یکی از زیرشاخه‌های وجه غیر کامل است. این وجه نشانگر کنشی است که بطور مکرر اتفاق می‌افتد و معمولا رخ دادن آن قابل پیش‌بینی است. در زبان انگلیسی تنها دو روش برای بیان این وجه وجود دارد:
“would + base form of the verb (infinitive without to)
“used to +base form of the verb”
این دو ساختار بیانگر این هستند که کنشی بطور مکرر و عادت‌گونه در گذشته صورت می‌گرفته است اما در حال حاضر دیگر وجود ندارد. به دو مثال زیر توجه کنید:
| وقتی جوان بودم عادت داشتم پیاده به مدرسه بروم. | “When I was young I used to walk to school.” |
| وقتی جوان بودم عادت داشتم پیاده به مدرسه بروم. | “When I was young I would walk to school.” |
توجه داشته باشید که اگرچه معنای دو مثال بالا یکسان است اما نمی‌توان همیشه این دو ساختار را جایگزین یکدیگر کرد. برای مثال “used to” به تنهایی بیانگر وجه بیان عادت است اما “would” به تنهایی این مفهوم را منتقل نمی‌کند. اگر نشانگر زمان را از دو جمله فوق حذف کنیم قضیه تغییر خواهد کرد:
“I used to walk to school.”
“I would walk to school.”
با حذف نشانگر “when I was young”، جمله اول که دارای ساختار “used to” است همچنان بیانگر عادت در زمان گذشته است، اما جمله دوم این گونه نیست. از آنجایی که “would” در جملات شرطی نیز کاربرد دارد، باید با آوردن یک نشانگر زمانی از مورد استفاده آن مطمئن شویم. تفاوت دیگر این دو ساختار این است که “used to” هم با افعال بیانگر کنش و هم افعال بیانگر حالت قابل استفاده است اما ‘would” تنها با افعال بیانگر کنش همنشین میشود. به مثال‌های زیر توجه کنید:
✔️ “When I was young, I used to love movies.”
❌ “When I was young, I would love movies.”
درست است که برای بیان عادت در زبان انگلیسی تنها دو ساختاری که پیش از این معرفی کردیم وجود دارد اما معمولا از زمان حال ساده نیز برای بیان کار یا رویدادی که مکررا و بصورت عادت و روزانه انجام میشود، می‌توان استفاد کرد.
| من هر روز به مدرسه می‌روم. | “I go to school every day.” |
| و یکشنبه‌ها در کلاس کاراته حاضر است. | “She attends karate class on Sundays.” |
| آن‌ها ۶ روز هفته را کار می‌کنند. | “They work six days a week.” |
علاوه بر زمان حال ساده می‌توان از زمان‌های دیگر نیز برای بیان عادت بصورت ضمنی استفاده کرد:
| برای 10 سال هر روز به مدرسه می‌رفتم. (گذشته ساده) | “I walked to school every day for 10 years.” (past simple tense) |
| پیش از اینکه تصمیم بگیرم به توکیو نقل مکان کنم، تمام عمرم را در یک شهر زندگی کرده بودم. (گذشته کامل) | “I had lived in the same town my whole life before I decided to move to Tokyo.” (past perfect tense) |
| از زمانی که من می‌شناسمش برای ناهار یک ساندویچ را خورده است. | “She has eaten the same sandwich for lunch for as long as I’ve known her.” (present perfect tense) |
بیاد داشته باشید که اگر از دو ساختار اصلی بیان عادت استفاده نمی‌کنید، برای بیان عادت در جملات باید از نشانگرهای زمانی مانند “every day”، “on Sundays”، “six days a week” و غیره استفاده کنید تا مشخص شود کنش یا رویداد مد نظر چه مدت و چند بار تکرار شده است.
بیان عادت در زمان آینده
در زبان انگلیسی برای بیان عادت در زمان آینده هیج وجه مشخصی وجود ندارد؛ اغلب مواقع از ساختار زمانی آینده ساده به‌همراه یک نشانگر زمان برای بیان یک کنش یا رویداد عادت گونه در آینده استفاده می‌کنیم:
| هر روز عصر اضافه کاری خواهم کرد تا بتوانم پول کافی پس‌انداز کنم. | “I will work extra shifts every evening until I save enough money.” |
| امسال بعد از مدرسه هر روز برای دویدن بیرون خواهم رفت. | “I will go for a run every day after school this year. |
| اماه بعد هر روز صبح میوه و غلات خواهیم خورد. | “We will eat fruit and cereal every morning next month.” |
درست مانند قضیه‌ی وجه استمراری که عده‌ای از زبانشناسان بر سر ساختارهای جایگزین ابراز مخالفت کرده‌اند، در مورد وجه بیان عادت نیز برخی از زبانشناسان نظر مشابهی دارند؛ دلیل آن‌ها این است که فعل جمله به خودی خود بیانگر عادت نیست و تنها با افزودن اطلاعات بیشتر وجه بیان عادت در این جملات شبیه‌سازی شده است.
سخن پایانی
این هم از بحث وجه کامل و غیر کامل در زبان انگلیسی. درست است که این مبحث کمی انتزاعی‌تر و تئوریک‌تر از دیگر بخش‌های گرامر زبان انگلیسی بود و با کمی چانشی زبان‌شناسی همراه بود. اما ما در ایرانمهر قصد داریم تا تمام مباحث گرامری را پوشش دهیم تا یکبار برای همیشه بر تمام جوانب گرامر زبان انگلیسی مسلط شوید. امیدوارم از این مطلب و مطالعه آن لذت برده باشید و برایتان کاربرد داشته باشد.
نظر خود را با ما در میان بزارید