ششش…
چند ثانیه چشمتان را ببندید و به صداهایی که در اطرافتان میشنوید گوش بدهید.
چه صداهایی میشنوید؟
در یک هواپیمای شلوغ هستید یا در یک مکان عمومی؟ صدای موزیک میشنوید؟ کسی نزدیک شما در حال صحبت کردن است؟
گوش‌های شما اندام‌های حساسی هستند که درباره محیطی که در آن هستید اطلاعات مهمی به شما می‌دهند.
وقتی صحبت از زبان باشد، گوش‌ها و مغز با کارایی فوق‌العاده‌ای با هم کار می‌کنند تا در بدترین محیط‌های صوتی، کوچک‌ترین کلمات را هم بشنوید.
البته همیشه هم همه‌چیز به این خوبی نیست. بیشتر اوقات باید چندین بار به آهنگی گوش بدهیم تا تمام کلمات آن را متوجه شویم، حتی به زبان فارسی یا انگلیسی.
همچنین نباید تعداد زیاد کلماتی را که در هر زبانی وجود دارد و گاهی اوقات باعث سوتفاهم یا ارتباط برقرار کردن اشتباه میشود، فراموش کرد. کلماتی که گاهی باعث میشود بگوییم “?huh?”، “wie bitte?”، “apa”!
اما اگرچه خوب است این عبارات و کلمات را بدانید، و اگرچه همه گاهی به این کلمات نیاز دارند، به نظر شما عالی نیست اگه بتوانیم به درجه‌ای از مهارت برسیم که به ندرت از آن‌ها استفاده کنیم؟ عالی نیست اگر همان‌قدر که زبان مادری‌مان را می‌فهمیم، زبان‌های خارجی را هم بشنویم و بفهمیم؟
افراد زیادی هستند که می‌گویند سخت‌ترین قسمت یادگیری هر زبانی، شنیدن و درک مطلب است.
اما من اینطور فکر نمی‌کنم!
برای من، مهارت در شنیدن و درک مطلب فقط نیازمند زمان و تمرین کافی است.
در این مقاله، ما به شما می‌گوییم چرا کار کردن روی مهارتهای شنیدن ضروری و حیاتی است و همچنین استراتژی‌ها و نکاتی را بیان می‌کنیم که بتوانید مهارت شنیدن را تا هر جایی که دوست دارید پیش ببرید.
چرا وقت گذاشتن برای تقویت مهارتهای شنیدن مهم است؟
- مهارت در مکالمه ضروری است
تا به حال شده هنگام صحبت کردن با کسی احساس سردرگمی کنید و از اواسط یا حتی اوایل مکالمه نتوانید ادامه بدهید؟
این مسئله بارها برای من پیش آمده است.
دنبال کردن مکالمه‌ای که نمی‌توانید در آن شرکت کنید سخت است، اما بدتر از آن این است که نفهمید مکالمه درباره چه موضوعی است و چه مطالبی در آن بیان میشود.
اگر حرف‌های دیگران را متوجه می‌شوید اما دایره لغاتتان ضعیف است، تمام مکالمه و تمام فرصت‌هایی که برای صحبت‌کردن از دست می‌دهید، عذاب‌آور خواهد بود و این یعنی چراغ خطری برای شما که بفهمید مشکلات مکالمه شما کجاست!
نمی‌توانید بگویید “when I went to the store last Tuesday” پس باید روی عبارات و اصطلاحات مربوط به زمان کار کنید.
معنی کلمه “ukuele” را نمی‌دانید؟ دیکشنری را چک کنید!
در مقابل، وقتی اصلا نمی‌فهمید طرف مقابلتان چه می‌گوید، تقویت و بهبود مهارت شنیدن بسیار سخت‌تر است.
ضعف در مهارتهای شنیدن شما را از نحوه تقویت آن هم دور می‌کند.
این مسئله فقط در حوزه مکالمه حاکم است. تصور کنید به عنوان یک توریست می‌خواهید از زبانتان استفاده کنید. بیشتر توریست‌ها فقط تعداد کمی عبارات و اصطلاحات را بلد هستند.
وقتی می‌پرسید “?What’s in this soup” فقط کافی است همین یک جمله را یاد بگیرید. اما باید آماده باشید و بشنوید که فرد مقابل در جوابتان ممکن است بگوید chicken، rice یا pig brain.
دوره های آموزش زبان انگلیسی |
|
| دوره حضوری | آموزش زبان انگلیسی برای کودکان |
| دوره حضوری | آموزش زبان انگلیسی برای نوجوانان |
| دوره حضوری | آموزش زبان انگلیسی برای بزرگسالان |
- باید مهارت تشخیص دادن کلمات را تقویت کنید
بدون داشتن پایگاهی از واژگان مفید و کاربردی، تقریبا هیچ شانسی ندارید برای اینکه متن پیام طرف مقابلتان را بفهمید. درست است، می‌توانید از متن مطالب زیادی را درک کنید و در حقیقت بسیاری از مردم از طریق مکالمه با دیگران خیلی چیزها را یاد می‌گیرند.
اما اگر هنگام مکالمه با کسی در مغزتان دچار مشکل شدید و چیزی را نمی‌فهمید، شرایط پراسترسی برایتان فراهم میشود و تمام کلمات جدیدی که میشنوید را کنار هم می‌گذارید تا بتوانید پاسخ بدهید.
برعکس اگر واژگان درست را در سرتان دارید اما نمی‌توانید کلماتی را که میشنوید تجزیه و تحلیل کنید، باز هم نمی‌توانید در مکالمه شرکت کنید و احساس سردرگمی خواهید کرد.
تمرین شنیدن و مهارت‌هایی که از این طریق کسب می‌شوند، دانش و استفاده از زبان را در کنار هم قرار می‌دهد تا درک و فهم زبان را به تجربه‌ای کاملا خودکار تبدیل کند.
زبان‌آموزان سطح پیشرفته اصلا احساس نمی‌کنند که در حال شنیدن زبانی به جز زبان مادری‌شان هستند؛ زبان دوم یا زبان خارجی برای آن‌ها مثل زبان مادری است و فقط حس می‌کنند کسی در حال صحبت کردن با آن‌هاست.
- تقویت و تسلط در مهارت شنیدن نیازمند صرف زمان است
یادگیری مهارت شنیدن نیازمند صرف وقت است برای اینکه مغزتان بتواند توانایی شنیدن را با قدرت کسب کند.
شنیدن یعنی رمزگشایی الگوهای صدا در زبان گفتاری و در نهایت ارتباط این صداها با کلمات و ساختارهای زبانی که با آن‌ها آشنا هستید.
در یک دوره معمولی آموزش زبان در آموزشگاه‌های زبان، فقط چند ساعت در هفته در معرض زبان خارجی قرار می‌گیرید.
حقیقت این است که هیچوقت نمی‌توانید به مغزتان آموزش بدهید تا مکالمات سریع بومیان را رمزگشایی کند، مگر اینکه در این راستا تمرین زیادی کرده باشید و این یعنی ترکیبی از تمرین‌های شنیداری متمرکز و غیرمتمرکز. در ادامه درباره این دو مقوله به شما توضیح می‌دهیم و یاد می‌دهیم دقیقا چطور باید این مهارتهای مهم و حیاتی را کسب کنید.
گوش‌ها آماده! راهنمای مهارت شنیداری
تمرین مهارت شنیداری متمرکز
شنیدن متمرکز چیست و چرا باید انجام شود؟
شنیدن متمرکز یعنی وقت گذاشتن برای تجزیه، تحلیل و فهمیدن محتوای بومی چالش برانگیز.
این کار نیازمند تلاش و پشتکار فراوان است و به همین دلیل به آن می‌گوییم متمرکز (Intensive).
این کار سخت است اما پاداش بزرگی به همراه دارد؛ چون وقت و انرژی‌تان را روی تجربه و درک زبانی صرف می‌کنید که توسط بومیان استفاده میشود و در مکالمات روزمره می‌توانید آن‌ها را بشنوید.
راههای تمرین مهارت شنیداری به روش متمرکز
-
یک کلیپ کوتاه انتخاب کنید و چند بار به آن گوش بدهید.
قسمت کوتاهی از یک پادکست یا ویدیو را انتخاب کنید که در آن مکالمات یا مطالب چالش برانگیزی مطرح میشود. توجه داشته باشید این فایل نباید بیشتر از 20 ثانیه باشد.
باید محتوایی باشد که وقتی اولین بار آن را گوش می‌دهید برایتان سخت باشد، اما بعد از بار اول و هر بار که گوش می‌دهید، ساده‌تر شود.
به عبارت دیگر، باید فایلی را انتخاب کنید که اگر متن نوشتاری آن را داشتید، ساده‌ترین متن ممکن بود.
اما در این تمرین ما نمی‌خواهیم با متن، شنیدن تمرین کنیم! هدف ما این است که بدون متن بتوانیم تمام محتوا را بفهمیم.
وقتی تازه تمرین مهارت شنیداری به روش متمرکز را شروع کردید، موضوعی را انتخاب کنید که با آن آشنایی دارید.
در این روش و با انتخاب موضوعی که برایتان آشناست، بیشتر کلمات استفاده‌شده را می‌دانید و فقط باید صداهای زبان را بشنوید و گوشتان را با این صداها کوک کنید.
برای مثال، بسیاری از عاشقان زبان ترجیح می‌دهند پادکست‌ها یا ویدیویی ببینید که درباره نحوه یادگیری زبان توسط افراد مختلف است.
به همین دلیل، شنیدن کسی که درباره کلمات، زبان یا زبان‌شناسی به زبان مورد نظر شما حرف می‌زند، می‌تواند خیلی راحت‌تر از این باشد که به صحبت‌های کسی گوش بدهید که درباره تاریخ باستان یا فناوری‌های مدرن حرف می‌زند.
ممکن است به موضوعاتی علاقه داشته باشید که محتوای آن قابل پیش‌بینی است. ویدیوهای جعبه‌گشایی محصولات، دستور پخت غذاها یا ویدیوهای آموزش خودآرایی، نمونه‌هایی از این محتواهاست. اگر این ویدیوها را به زبان انگلیسی تماشا کرده باشید، متوجه می‌شوید که محتوا در هر حوزه‌ای ساختار ساده و مشخصی دارد.
در کل، احتمالا در ابتدای راه بخواهید از محتوایی که پر از اسامی و تاریخ است استفاده نکنید.
زمان و مکان برای یادگیری سریع اسامی، تاریخ‌ها و زمان‌ها وجود دارد، اما خیلی ناامیدکننده است ساعت‌ها برای فهمیدن معنی کلمه‌ای وقت صرف کنید و در نهایت بفهمید اسمی که دنبال معنی آن بودید، نام یکی از کمدین‌های معروف یا یکی از سیاستمداران است.
-
متنی از آنچه که شنیدید تهیه کنید
بعد از مرحله اول حالا هدف شما باید این باشد که کلمه به کلمه چیزی که میشنوید را یادداشت کنید.
بنابراین وقت آن رسیده است فایل صوتی را چندین بار گوش بدهید.
بهترین راه برای انجام این کار این است که از آخر شروع کنید و به اول فایل برگردید. به دو ثانیه آخر گوش بدهید، سپس به سه ثانیه آخر، چهار ثانیه آخر و همینطور تا ابتدای فایل بیایید. هر دفعه هر چیزی که میشنوید و می‌توانید یادداشت کنید.
این تکرار باعث میشود الگوهای صدایی در ذهنتان ثبت شود و می‌بینید که خیلی سریع می‌توانید پیشرفت کنید.
مثل گوش کردن به آهنگ رپ است. همیشه به تمام شعر توجه نمی‌کنید تا زمانی که واقعا بخواهید شعر را بفهمید.
با این روش وقتی یک روز مطالعه به پایان برسد، قسمت‌هایی که در طول روز تکرار کردید همچنان در گوشتان زنگ می‌خورد.
-
حدسهایتان را چک کنید.
در این مقطع از زمان، باید بتوانید اکثر محتوایی که گوش می‌دهید را بنویسید.
در این قسمت ممکن است کلماتی را هم بفهمید که تا پیش از آن نتوانسته بودید آن‌ها را تشخیص بدهید و فقط با گوش دادن مداوم بوده است که متوجه آن‌ها شدید. این مسئله کمی ریسکی است و بعد از انجام آن باید به خودتان افتخار کنید!
کلماتی را که از معنی آن‌ها مطمئن نبودید در دیکشنری چک کنید و ببینید حدسهایتان درست بوده است یا نه!
بعد از این مرحله، اگر هنوز کلمه‌ای باقی مانده بود که معنی آن را نمی‌دانستید، آن‌ها را کنار بگذارید و کمی خواندن و واژگان تمرین کنید.
اگر نمی‌توانید کلمه‌ای را هنگام دیدن یا شنیدن تشخیص بدهید، وقتی بومیان هم آن‌ها را در مکالماتشان استفاده کنند، متوجه آن‌ها نمی‌شوید.
تمرین شنیداری متمرکز یکی از موثرترین راه‌ها برای این است که بیشتر کلمات را یاد بگیرید ولی باید به نحوه گفتار صداها و تلفظ کلمات توسط بومی‌ها عادت کنید.
ممکن است ساده به نظر برسد، اما واقعا مسئله‌ای است که افراد زیادی با آن مشکل دارند، به خصوص در زبان‌هایی که بین زبان گفتار و نوشتار تفاوت‌های زیادی وجود دارد.
تمرین متمرکز واقعا مفید است و نتایج آن را در آینده خواهید دید. از دانستن اینکه تسلط بر مهارت شنیدن چقدر می‌تواند آینده و توانایی‌هایتان را تغییر بدهد، شگفت‌زده خواهید شد.
دلیلی که باعث میشود اکثر مردم این کار را انجام ندهند این است که وقت و انرژی زیادی می‌گیرد. باید از مغزتان با تمام قوا استفاده کنید تا از این تمرین بهترین بهره را ببرید و برای شارژ مجدد دانش باید این کار را تکرار کنید و تکرار هر کاری هم نیازمند زمان است.
در قسمت دوم این مقاله به نقد و بررسی تمرین شنیداری غیرمتمرکز می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید: تمرین هایی برای تقویت مهارت شنیدن (Listening)
بیشتر بخوانید: تمرین مهارت شنیدن (Listening) برای زبان آموزان مبتدی
نظر خود را با ما در میان بزارید