سنت‌گرایان عزیز خیلی از شما عذر می‌خواهیم، اما دوره دیکشنریهای کاغذی و چاپی سر آمده است!
دیکشنریهای چاپی یا به حدی کوچک هستند که نمی‌توانند تمام توضیحات و کلمات را در خودشان جای بدهند یا آنقدر بزرگ و حجیم هستند که برای کسانی مثل ما که دائم در حال سفر هستیم، کابوس وحشتناکی خواهد بود که قبل از هر سفر باید آن را در چمدان بگذاریم!
در ضمن دیکشنریهای کاغذی که سرشان به تنشان بیارزد، بیش از حد گران‌قیمت هستند.
زمانی بوده است که دیکشنریهای بزرگ و ضخیمی را با خودمان حمل می‌کردیم و برای پیدا کردن معنی یک کلمه چند دقیقه‌ای را صرف ورق زدن کتاب می‌کردیم تا معنی مورد نظرمان را پیدا کنیم. حتی گاهی ممکن بود زمان زیادی را صرف پیدا کردن کلمه‌ای کنیم که اصلا وجود نداشت. بعد از آن عده زیادی کلمات مورد نظرشان را در گوگل و به طور خاص در ویکیپدیا جستجو می‌کردند و برای معنی یک کلمه، مقاله‌ای بلند بالا می‌خواندند و در نهایت هم خسته و ناامید بیخیال فهم معنی می‌شدند.
با همه این‌ها، وبسایت‌ها و دیکشنریهای آنلاین کار را برای زبان‌آموزان، مترجمان و زبانشناسان راحت‌تر کرده است.
به عنوان یک مترجم تخصصی که متن‌های تخصصی و فناوری را ترجمه می‌کند، مفاهیم بیشتر مطالبی که من ترجمه می‌کنم حتی در کتاب‌های ده سال پیش هم وجود ندارد، چون دنیای فناوری هر روز در حال پیشرفت و تکامل است و هر ساعت مفاهیم و کلمات جدیدی به این حوزه اضافه می‌شود، بنابراین کاملا مشخص و طبیعی است که دیکشنریهای چاپی برای کاری که ما مترجمان می‌کنیم، قطعا خارج از رده به حساب می‌آید و اگر با مبلغ بالایی یکی از آن دیکشنریهای خوش‌رنگ و لعاب را بخریم که در قفسه کتاب‌های فروشگاه‌ها خودنمایی می‌کنند، در کمتر از چند ساعت متوجه می‌شویم یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات زندگی را مرتکب شده‌ایم.
بنابراین تصمیم گرفتم در این مقاله چند نمونه از بهترین دیکشنریهای آنلاین و رایگان را به شما معرفی کنم که می‌توانید همیشه و همه‌جا از آن‌ها استفاده کنید و بیشتر مطالبی را که نیاز دارید در اختیار شما قرار می‌دهند. البته باید به این نکته اشاره کنم که این دیکشنری‌ها بیشتر فنی و تخصصی هستند (به جز وبسایت Wordreference)، بنابراین برای پیدا کردن لغات ساده و ابتدایی مناسب نیستند و به همین دلیل برای زبان‌آموزان یا مترجمان مبتدی و سطح متوسطه مناسب نیست. این دیکشنری‌ها برای کسانی مناسب است که مترجمان حرفه‌ای هستند و در زمینه‌های حقوق، اقتصاد، پزشکی، ادبیات، سیاست، فنی، مالی، علمی، صنعتی و حوزه‌های دیگر فعالیت می‌کنند. به عنوان یک مترجم گاهی لازم است به جای دیکشنریهای عمومی و جامع، راه‌حل‌های بهتر و تخصصی‌تری برای فهمیدن معنی کلمات پیدا کنید.
اگر کلماتی که دنبال معنی آن‌ها هستید ساده هستند، استفاده از دیکشنریهای عمومی و مهم‌تر از همه ابزار Google Image را فراموش نکنید. این ابزار گوگل، تصویر هر کلمه‌ای را که می‌خواهید به شما نشان می‌دهد و حتی دیگر نیازی به ترجمه کلمه نیست و می‌توانید خیلی راحت با دیدن عکس بفهمید مفهوم و معنی کلمه مورد نظر شما چیست. همچنین می‌توانید از گوگل و ترفندهای آن برای پیدا کردن معنی کلمات استفاده کنید. با این حال، اگر می‌خواهید ترجمه خوبی برای یک کلمه پیدا کنید و معنی آن با توجه به محتوا و متن کاملا مناسب و حرفه‌ای انتخاب شود، گوگل بهترین ابزار است.
با هم گزینه‌های موجود و البته آن‌هایی را که باارزش هستند بررسی می‌کنیم.
دیکشنریهای چندزبانه
بیشتر این وبسایت‌ها به طور تخصصی و انحصاری روی یک زبان فعالیت نمی‌کنند. چون بیشتر این وبسایت‌ها توسط یک تیم و یک شرکت نوشته نمی‌شوند، اما دست مخاطب و بومیان را باز می‌گذارند تا به محتوای وبسایت دسترسی داشته باشند و بتوانند آن را ویرایش کنند و به زبان‌های مختلف ترجمه کنند. با گفتن جمله قبلی به این مسئله فکر نکنید که ممکن است آن‌ها بیش از حد گسترش پیدا کنند و کنترل محتوا و صحت اطلاعات از دست صاحبان وبسایت خارج شود. البته باید همیشه برای انتخاب کلمه و توضیحات یک کلمه حواستان جمع باشد و به هر ترجمه یا معادلی اعتماد نکنید و حتما پیش از آنکه معنی کلمه‌ای را انتخاب کنید، آن را در دیکشنریهای مختلف بررسی کنید و انتخاب درستی داشته باشید.
ویکیپدیا (Wikipedia)
وبسایت ویکیپدیا به حدی شناخته‌شده است که دیگر نیازی به معرفی ندارد. با این حال، توضیح مختصری درباره آن می‌دهیم. ویکیپدیا یک دایره‌المعارف آنلاین و رایگان است، اما آیا می‌دانستید این وبسایت ابزاری فوق‌العاده عالی و ضروری برای مترجم‌هاست؟ اگر معنی کلمه‌ای را در این وبسایت جستجو کنید (یا در وبسایت Wiktionary) خیلی احتمال دارد در گوشه چپ تصویر ترجمه‌های مختلف آن کلمه را به زبان‌های دیگر ببینید. می‌توانید توضیحات این کلمات را در زبان‌های دیگر بخوانید، اما گاهی فقط عنوان مقاله یا صفحه مورد نظر دقیقا همان چیزی است که می‌خواهید؛ به خصوص وقتی که می‌بینید عنوان صفحه یا مقاله دقیقا در همان حوزه و متنی است که شما به دنبال آن هستید. برای مثال کلمه «nail» می‌تواند با دو معنی متفاوت و در دو متن مختلف ظاهر شود؛ یکی از آن‌ها با معنی «ناخن» و عضوی از بدن انسان و دیگری به معنی «میخ» و نوعی ابزار.
البته برای پیدا کردن معنی لغت مورد نظرتان باید به قسمتی از ویکیپدیا بروید که منبع زبان هدف شماست. مثلا اگر فارسی‌زبان هستید و متون انگلیسی را ترجمه می‌کنید، باید از ویکیپدیا به زبان انگلیسی و فارسی استفاده کنید. ویکیپدیا بیش از صدهزار ورودی و مطلب مختلف دارد که به 28 زبان زنده دنیا نوشته شده‌اند و همین مسئله باعث می‌شود این وبسایت یک دیکشنری عالی و مفید باشد! برای جمع‌بندی باید بگوییم ویکیپدیا در 200 زبان در دسترس است و می‌توانید فهرستی از این زبان‌ها را از اینجا ببینید.
وردرفرنس (Wordrefrence)
وبسایت Wordreference یکی از دیکشنریهای محبوب من و بسیاری از مترجمان دیگر است، چون می‌توانیم معانی کلمات ساده، مفاهیم، اصطلاحات و بسیاری از شک و تردیدهای گرامری را در این وبسایت جستجو کنیم. یکی از نکات جذاب و دوست‌داشتنی در این وبسایت این است که به محض تایپ کردن کلمه مورد نظر، وبسایت به طور خودکار پیشنهادهایش را به شما می‌دهد و می‌توانید از این قابلیت برای چک کردن صحت صرف افعال (باقاعده و بی‌قاعده) استفاده کنید. مثلا اگر quepa را که یک کلمه اسپانیایی است در این وبسایت سرچ کنید، شما را به فعل caber هدایت می‌کند که به معنی “to fit” است. همچنین به شما می‌گوید quepa کدام وجه و چه صرفی از فعل است و لینکی در اختیار شما قرار می‌دهد که جدول کاملی از صرف افعال است. اگر دیکشنری اصلی کلمه‌ای را می‌خواهید ندارد (البته این مسئله زمانی اتفاق میفتد که کلمه واقعا مبهم و عجیب باشد)، ممکن است کسی در قسمت سوال‌ها معنی کلمه مورد نظر شما را جستجو کرده باشد و احتمالا به این ترتیب می‌توانید کلمه را پیدا کنید یا با دیگران صحبت کنید تا به معنی کلمه برسید. حتی اگر در سایت ثبت‌نام کرده باشید، می‌توانید خودتان برای اولین بار سوال مورد نظرتان را تایپ کنید تا دیگران پاسخ بدهند.
یکی از مزیت‌های این دیکشنری که آن را از دیکشنریهای ساده دیگر متمایز می‌کند این است که برای هر کلمه ورودی‌های متعدد دارد و به همین دلیل می‌توانید معنی یک کلمه را در زبان‌ها و با روش‌های دیگر بخوانید و اغلب حداقل یک کلمه مترادف به شما می‌دهد و در کنار آن جمله مثالی می‌آورد تا بدانید این کلمه در چه متن و محتوایی به کار می‌رود. این مسئله می‌تواند در متون تخصصی و فنی تا حدی کارآمد و مفید باشد، اما اگر کلمه‌ای که به دنبال معنی آن هستید فنی است، سعی کنید خیلی به این دیکشنری اعتماد نکنید. این دیکشنری برای زبان‌های اسپانیایی، فرانسه و ایتالیایی (به انگلیسی یا برعکس) عالی است، چرا که این زبان‌ها سال‌هاست در این وبسایت وجود دارند و روی آن‌ها کار می‌شود. دایره زبان‌های تحت پوشش آن خیلی زیاد نیست اما زبان‌های مثل آلمانی، روسی، پرتغالی، لهستانی، رومانیایی، چکی، یونانی، ترکی استانبولی، چینی، ژاپنی، کره‌ای و عربی هم در حال اضافه شدن و گسترش این وبسایت هستند.
پروز (Proz)
نتایج جستجوی کلمات در این وبسایت حاصل فعالیت تعداد زیادی از مترجمان است که روزها و ماه‌ها روی کلمه یا اصطلاح خاصی تحقیق کرده‌اند. این دیکشنری برای کلمات فنی و تخصصی عالی است و تمام واژه‌شناسی و زیروبم آن در دسته‌بندی‌های مختلف آورده شده است و خود کلمه هم در جمله و متنی قرار دارد که به معنی آن مربوط است. این مسئله برای اعتماد به معنی کلمه و ترجمه آن خیلی خوب است و از آنجایی که قبلا هم گفتم، یک ترجمه برای همه متون و محتواها درست نیست و به شما پیشنهاد می‌کنم از مثال‌ها و صفحات ویکیپدیا استفاده کنید. این وبسایت هم تعداد زیادی گزینه دارد که می‌توانید از آن استفاده کنید و اگر نمی‌توانید معنی کلمه‌ای را متوجه شوید، آن را در انجمن کاربران یا قسمت نظرات مطرح کنید.
از آنجایی که تقریبا تمام معانی و توضیحاتی که برای کلمات داده شده است توسط بومیان و مترجم‌های حرفه‌ای نگاشته شده است، این دیکشنری برای کلمات ابتدایی مناسب نیستند. اگر واژه یا عبارت شما از چند قسمت تشکیل شده است، از علامت نقل قول “” استفاده کنید تا عبارت یا جمله دقیق را شما بدهد و می‌توانید کلمات را با یک + از هم جدا کنید تا به وبسایت بگویید کلمات ترتیب مشخصی ندارند و معنی هر کلمه را به طور جداگانه بررسی کنید. اگر تمام عبارت را با همان ترتیبی که هست سرچ کنید، وبسایت به شما گزینه‌ایی می‌دهد و معنی آن‌ها را با «یا این یا آن» به شما می‌دهد که این روش برای عبارت‌های از پیش تعریف شده مناسب نیست.
ییت (IATE)
وبسایت InterActive Terminology for Europe که با نام اختصاری (IATE) هم شناخته می‌شود، پایگاه داده گسترده‌ای از اصطلاحات و کلمات به کار رفته در اسناد رسمی اتحادیه اروپاست که بسیاری از زمینه‌ها و تمام زبان‌های اتحادیه اروپا را در بر می‌گیرد. با توجه به کلمه‌ای که می‌خواهید ترجمه کنید، ممکن است این وبسایت بهترین منبع برای کارتان باشد. ترجمه‌های مثال به شما داده می‌شود و می‌توانید آن‌ها را با توجه به دسته‌بندی هم جستجو کنید. این وبسایت تقریبا فنی است و برای کلمات ساده یا عادی خیلی کارایی ندارد.
حافظه من (MyMemory)
اخیرا MyMemory را از وبسایت translated.net کشف کردم و تقریبا عاشق و شیفته‌اش شده‌ام! این وبسایت خاطرات و تجربیات مترجم‌های مختلف را جمع‌آوری کرده است و می‌توانید آن‌ها را سرچ کنید. مثل تمام سایت‌های دیگر که معرفی کردیم، زبان‌های مختلفی در این وبسایت در دسترس هستند و دسته‌بندی‌ها هم کار را برای کاربران راحت کرده است.
دیکشنریهای دوزبانه
در این قسمت دیگر نمی‌شود خیلی کلی و عمومی صحبت کرد، چرا که زبان‌های زیادی وجود دارند که می‌شود آن‌ها را پوشش داد و دیکشنریهای بسیار خوبی در این حوزه وجود دارد که از انگلیسی به هر زبانی یا از هر زبانی به انگلیسی نگاشته شده‌اند. یکی از دیکشنریهای خوب که با زبان انگلیسی و فرانسه در ارتباط است Grand dictionnaire termilogique است که برای مترجمان زبان فرانسه کاربرد فوق‌العاده‌ای دارد. یک بار دیگر هم می‌گوییم که این دیکشنری تخصصی و فنی است.
بسیار خوب، این هم از مقاله ما برای معرفی بهترین دیکشنریهای آنلاین برای مترجمان و زبانشناسان که به صورت رایگان و کاملا تخصصی طراحی شده‌اند تا کار تبدیل‌کنندگان محتوا به زبان‌های مختلف را راحت کنند.
نظرتان را درباره این مقاله با ما به اشتراک بگذارید.
نظر خود را با ما در میان بزارید