آیا می‌خواهید راز تسلط به مکالمه در زبان فرانسه را بدانید؟
با ساختارهای مقدماتی جمله و زبان فرانسه شروع کنید!
وقتی ساختار جملات فرانسوی را یاد بگیرید، بقیه‌ی کار راحت‌تر می‌شود. ما ساختار جملات در زبان فرانسه را آنقدر دوست داریم که جملات فرانسوی را به چهار ساختار اصلی تقسیم کردیم.
این مسئله به شما کمک می‌کند تا قوانین و الگوهای ساختاری در جملات فرانسوی را بهتر درک و آن‌ها را در ذهنتان به خوبی سازماندهی کنید.
البته، وقتی به صورت تمام‌وقت به زبان فرانسه صحبت کنید، متوجه می‌شوید که برای هر قانونی چند استثناء هم وجود دارد.
هنگام قدم زدن با شریک عاطفی فرانسوی خود در خیابان‌های پاریس، یا خواندن بخشی از ادبیات کلاسیک فرانسوی، به تدریج با تمام این استثناءها و پیچیدگی‌ها در گرامر زبان فرانسه آشنا می‌شوید.
شما هنگام قدم زدن در خیابان‌های پاریس، یا در قرار ملاقات با شریک عاطفی خود یا هنگام خواندن بخشی از ادبیات کلاسیک فرانسه، با تمام این استثناءها در گرامر زبان فرانسه آشنا می‌شوید. صرف نظر از این، هر زبان‌آموز فرانسه می‌تواند از یادگیری این ساختارهای مقدماتی بهره ببرد و در استفاده از آن‌ها ماهر شود.
ما برخی از مهم‌ترین استثناءها را در این چهار ساختار هایلایت کرده‌ایم. بنابراین شما می‌توانید حین خواندن این مقاله، با این استثناءها هم آشنا شوید.
با ساختارهای جملات فرانسوی آشنا شوید
ساختارهای مقدماتی جملات فرانسوی
طبیعتا ما باید یادگیری را با ساختارهای مقدماتی جملات فرانسوی شروع کنیم. مثل زبان انگلیسی، در زبان فرانسه هم جملات طبق فرمول SVO (فاعل، فعل، مفعول) بیان می‌شوند. برخلاف سایر زبان‌های رومی (Romance)، در اکثر جملات فرانسوی فاعل حذف نمی‌شود و سرجایش باقی می‌ماند. حتی برای ساختن ساده‌ترین جملات به زبان فرانسه، شما به دو یا سه مؤلفه نیاز دارید.
اگر در یک جمله از فعل لازم استفاده شود، جمله مفعول ندارد و با فرمول SV نوشته می‌شود:
Je suis. — I am.
در این جمله، Je فاعل و suis فعل لازم است. از آنجا که افعال لازم نیازی به مفعول ندارد و در حقیقت ناگذرا هستند، هیچ مفعولی در جمله قرار نمی‌گیرد و جمله فقط با فاعل و فعل ساخته می‌شود. مگر اینکه در آن یک مسند قرار بگیرد و جمله با سه مولفه ساخته شود. این حالت ساده‌ترین ساختار جمله در زبان فرانسه است.
اگر در جمله فعل گذرا به مفعول وجود داشته باشد، ساختار از فرمول SVO پیروی می‌کند:
Tu as un chat. –– You have a cat.
در این جمله، Tu فاعل ، as فعل گذرا به مفعول و un chat مفعول جمله است. به یاد داشته باشید که تمام اسامی فرانسوی به یک حرف تعریف نیاز دارند، بنابراین اگرچه این جمله سه بخش دارد، ولی در حقیقت از چهار کلمه تشکیل شده است.
استثناء
Va ! Allons-y ! Sois sage ! — Go! Let’s go! Be good!
برو! بیا بریم! موفق باشی!
این جملات فاعل پنهان و مفهومی دارند. همانطور که قبلا گفتیم، زبان فرانسه بر خلاف زبان‌های رومی فاعل را در جمله نگه می‌دارد. ولی جملات بالا فاعل پنهان دارند (اگرچه بومی‌های اسپانیایی و ایتالیایی‌زبان به زودی با مفهوم حذف ضمایر فاعلی و فاعل پنهان، آشنا می‌شوند). از آنجایی که در برخی از زبان‌ها، امکان استفاده از این ساختار در موارد مختلفی امکان‌پذیر است، در زبان فرانسه، تنها زمانی می‌توان از فاعل پنهان در جمله استفاده کرد که جمله حالت امری (دستوری) داشته باشد.
در جملات امری، یک دستور مطرح می‌شود و جمله می‌تواند با tu، nous یا vous بیان شود. زمانی از کلمات Tu و Vous استفاده می‌شود که یک خواسته و دستور ساده بیان شود؛ این در حالی است که nous معادل معنایی «Let’s» در نظر گرفته شده و مثال آن را بالاتر می‌توانید ببینید.
البته حتما به یاد داشته باشید که این جملات فاعل دارند، ولی فاعل جمله مخفی شده است.
هیچ وقت هیچ استثنائی در این مورد وجود ندارد که بتوانید در آن فاعل جمله را کاملا حذف کنید. تمام جملات حداقل باید یک فاعل داشته باشند. پس اگر دیدید که جمله‌ای فاعل ندارد، مطمئن باشید که در جمله پنهان شده است.
ساختار جملات سوالی در زبان فرانسه
وقتی ساختارهای مقدماتی در زبان فرانسه را یاد گرفتید، وقت آن می‌رسد که به یادگیری ساختارهای پیچیده‌تری مثل سوالات بپردازید. سه ساختار مقدماتی برای مطرح کردن جملات سوالی در زبان فرانسه وجود دارد که هر کدام، قوانین مخصوص به خودشان را دارند.
سوالات بله یا خیر (yes/no questions) در زبان فرانسه
یکی از ساده‌ترین جملات سوالی، سوالات بله یا خیر (yes/no question) است که دقیقا ساختاری شبیه ساختار جملات سوالی در زبان انگلیسی دارد. در این نوع جملات، جای فعل و فاعل با یکدیگر عوض می‌شود:
As-tu un chat ? — Do you have a cat?
Oui, j’ai un chat. –– Yes, I have a cat.
در حالت سوالی، فعل جای فاعل قرار می‌گیرد و سپس یک خط فاصله‌ی کوتاه بعد از فعل قرار می‌دهند تا مشخص شود که جای فعل و فاعل عوض شده است. این سوالات را فقط می‌توان با بله یا خیر پاسخ داد.
سوالات تاییدی (Tag Question) به زبان فرانسه: Est-ce que (و Qu’est-ce que)
سوال تاییدی اصلی در زبان فرانسه “Est-ce que” است. درست مثل سوالات بله یا خیر، جای فعل و فاعل در آن عوض می‌شود. تفاوت بین این دو ساختار سوالی در این است که در سوالات تاییدی، به جای فعل اصلی، یک فعل کمکی اضافه می‌شود و فعل کمکی و فاعل جابه‌جا می‌شوند.
مثال:
Est-ce que tu veux venir? — Do you want to come?
فرم Qu’est-ce que نوع دیگری از سوالات تاییدی است. اگر یک que (what) به ابتدای جمله اضافه کنیم، می‌توانیم سوال را طوری مطرح کنیم که شنونده مجبور شود با جزئیات بیشتری پاسخ دهد.
مثال:
Qu’est-ce que tu veux manger? — What do you want to eat?
کلمات پرسشی به زبان فرانسه: Qui, Quand, Où, Pourquoi, Comment
اگر می‌خواهید سوالات متنوع‌تر و جزئی‌تری بپرسید، می‌توانید با ساختارest-ce que ، از کلمات پرسشی هم استفاده کنید. لغات زیر کلمات پرسشی در زبان فرانسه هستند:
Qui (who), quand (when), où (where), pourquoi (why) and comment (how)
این کلمات در ابتدای سوالات تاییدی قرار می‌گیرند تا به جمله، معنی مورد نظر را ببخشند.
مثال:
Qui est-ce que tu appelles? — Who are you calling?
Quand est-ce qu’on part? –– When are we leaving?
Où est-ce qu’on va? — Where are we going?
Pourquoi est-ce que tu pleures? — Why are you crying?
Comment est-ce que ça marche? — How does it work?
استثناء:
در زبان فرانسه، شما اغلب سوالاتی نظیر مثال‌های زیر را می‌شنوید:
On va voir un film? Tu veux manger un truc?
اما کمی دقیق‌تر نگاه کنید. آن‌ها ساختار سوالی ندارند!
شما اجازه دارید که این جمله‌ها را در مکالمات زبان فرانسه بیان کنید. از همان دقایق اول شروع مکالمه با بومی‌های فرانسوی‌زبان، می‌توانید نظیر چنین سوالاتی را بشنوید. فقط کافی است که یک جمله‌‌ی اخباری را با لحنی سوالی بخوانید تا آن را به جمله‌ای سوالی تبدیل کنید.
On va voir un film? — Should we go see a movie?
Tu veux manger un truc? — Want to get something to eat?
این ساختار در مکالمات محاوره‌ای به زبان فرانسه قابل قبول است. اما در زبان نوشتاری یا فرمت رسمی اصلا قابل قبول نیست و مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. اگر شما هم می‌خواهید شبیه یک بومی فرانسوی‌زبان به نظر برسید، باید این ساختارهای متنوع را یاد بگیرید و از ترکیب آن‌ها در مکالمات محاوره‌ای استفاده کنید. البته به عنوان یک بومی فارسی‌زبان، با مشکل روبه‌رو نمی‌شوید. چون نظیر این ساختار در زبان فارسی هم وجود دارد.
در زبان فرانسه، ضمیر را کجای جمله قرار دهیم؟
یکی از سخت‌ترین ساختارهای جملات فرانسوی برای زبان‌آموزان، این است که بفهمند ضمیر را کجای جمله قرار دهند. هنگام یادگیری زبان فرانسه در مدارس و آموزشگاه‌ها، این نکته زیاد تمرین می‌شود.
حقیقت اینجاست که این مبحث از چیزی که معلم شما باورش کند بسیار ساده‌تر است؛ اما شما اول باید فرق بین مفعول مستقیم و مفعول غیر مستقیم را تشخیص دهید.
اگر این را قبلا یاد نگرفته‌اید، یا آن را یادگرفته‌اید ولی فراموشش کرده‌اید، مفعول مستقیم، مفعول فعل گذرا است. ولی مفعول غیر مستقیم، به این نوع فعل ربطی ندارد. به مثال زیر دقت کنید:
I gave him the ball.
توپ مفعول مستقیم است. چون جمله بدون آن نمی‌تواند وجود داشته باشد. ضمیر مفعولی him، ضمیر مفعولی غیر مستقیم است. روش دیگر تشخیص این مفعول کمی پیچیده‌تر است. ولی ما فارسی‌زبانان به همین روش عادت داریم. در این روش باید سوال بپرسید تا بتوانید مفعول مستقیم و غیر مستقیم را پیدا کنید. من چه چیزی دادم؟ توپ را. من توپ را به چه کسی دادم؟ به او.
در این مقاله می‌توانید ضمایر زبان فرانسه را به طور کامل بخوانید و یاد بگیرید.
حالا که این نکته را در ذهنمان داریم، بیایید به زبان فرانسه برگردیم:
J’ai donné le ballon à Jacques. — I gave Jacques the ball.
در زبان فرانسه، اگر می‌خواهید این کلمات را با ضمیر جابه‌جا کنید، جمله به شکل زیر نوشته می‌شود:
Je le lui ai donné. — I gave it to him.
اما از کجا بدانیم؟
در زبان فرانسه، ضمایر مفعولی پیشنهادی هستند. بنابراین آن‌ها قبل از فعل اصلی در جمله قرار می‌گیرند. ضمایر مفعولی مستقیم مثل «le» (it,him)، «la» (it,her) و les (them) همیشه قبل از ضمایر مفعولی غیرمستقیم مثل lui (to him/to her) و leur (to them) قرار می‌گیرند.
این قانون برای جملات ضمیری پیچیده‌تر هم قابل اجراست.
استثناء
البته این نکته بیشتر شبیه یک راهنمایی عمومی است تا یک استثناء. زمانی که این جملات را در کلاس زبان فرانسه تمرین می‌کنید، ممکن است جملاتی غیر قابل درک و کاملا بی‌معنی بسازید! جملاتی مثل « Je le lui y ai envoyé » (من آن را به او فرستادم آنجا) واقعا معنی زیادی ندارد. با اینکه یادگیری محل قرارگیری ضمایر در زبان فرانسه خوب است، اما معمولا در شرایط واقعی، در هر جمله فقط یک یا دو ضمیر استفاده می‌کنید.
Tu as donné le livre à Kévin ? (Did you give the book to Kevin?)
آیا شما به کوین کتاب دادید؟
Oui, je le lui ai donné tout à l’heure dans la cuisine. (Yes I gave it to him a while ago in the kitchen.)
بله، من آن را کمی پیش در آشپزخانه به او دادم.
به تمرین کردن ادامه دهید!
بیشتر بخوانید : 10 فعل پرکاربرد در زبان فرانسه
بیشتر بخوانید: حالت امری در زبان فرانسه
نظر خود را با ما در میان بزارید