آیا می‌توان به نرم‌افزارهای ترجمه‌ی فرانسوی اعتماد کرد؟

درس‌هایی از «بنجامین هوی»

«بنجامین هوی» (Benjamin Houy) علاوه بر اینکه یک بومی فرانسوی‌زبان است، به تدریس زبان فرانسه هم می‌پردازد. او به بومی‌های انگلیسی زبان کمک می‌کند 20 درصد زبان فرانسه را یاد بگیرند و تا 80 درصد مکالمات را متوجه شوند و با اعتماد به نفس بیشتری در زبان فرانسه به مکالمه بپردازند. او در مطلبی جالب، اپلیکیشن‌های ترجمه‌ی آنلاین را با یکدیگر مقایسه کرده تا بهترین نرم‌افزار ترجمه را معرفی کند.

اپلیکیشن‌ها و نرم‌ افزارهای ترجمه، ابزاری کاملا کاربردی هستند. آن‌ها به شما کمک می‌کنند تا مفهوم یک متن را بهتر یاد بگیرید و راحت‌تر به برقراری ارتباط بپردازید. اما آیا واقعا می‌توان به ترجمه‌ای که‌ آن‌ها ارائه می‌دهند اعتماد کرد؟

من هم تصمیم داشتم همین نکته را متوجه شوم، پس عبارت کوتاه و ساده‌ای را در سرویس‌های ترجمه‌ی آنلاین قرار دادم تا به نتیجه‌ای برسم.

می‌خواستم ببینم که نرم‌افزارهای ترجمه، چگونه متنی را از زبان انگلیسی به فرانسه ترجمه می‌کنند و آیا واقعا درست ترجمه می‌کنند یا در واقع، چرت و پرت می‌نویسند؟ اگر ترجمه‌ی نادرست ارائه می‌دهند، چگونه دانشجویان برای ترجمه‌ی پروژه‌های دانشگاهی به این نرم‌افزارها اعتماد می‌کنند؟‌

چگونه اپلیکیشن‌های ترجمه یک دیالوگ ساده را ترجمه می‌کنند؟

من از «French together course» دیالوگی را انتخاب کردم چون این سایت واژگان روزمره زیادی را شامل می‌شود. واژگانی که هر زبان‌آموز فرانسوی باید آن‌ها را بداند.

البته شاید با خودتان فکر کنید که حتی اگر ترجمه، متنی عجیب و غریب بود، باز هم می‌توانیم به کمک فرهنگ لغت کاغذی از مفهوم آن سردرآوریم. ولی سوالی در ذهنم بود که همیشه می‌خواستم به جواب برسم. سوالم این بود که اگر در یک رستوران فرانسوی بودید و به ترجمه‌ی فوری نیاز داشتید، آیا واقعا این ترجمه‌ها به شما کمک می‌کنند یا بدتر باعث شرمندگی شما می‌شوند؟

دیالوگی که در سایت‌های ترجمه قرار دادم در ادامه نوشته شده است:

Hello Madame, do you have any vegetarian dishes?
Of course. We have fish.
I don’t eat fish.
We also have chicken.
Erm, I don’t eat chicken either.

و ترجمه‌ی صحیح آن در زبان فرانسه به شکل زیر است:

Bonjour madame, est-ce que vous avez des plats végétariens?
Bien entendu. Nous avons du poisson.
Je ne mange pas de poisson.
Nous avons également du poulet.
Euh, je n’en mange pas non plus.

حالا بیایید ببینیم که نرم‌افزار‌های ترجمه‌ی فرانسوی آن را چگونه ترجمه می‌کنند:

Reverso

نرم‌افزار Reverso، یکی از معروف‌ترین نرم‌افزارهای ترجمه‌ی آنلاین است. شما می‌توانید به ترجمه‌های این نرم‌افزار اعتماد کنید. چون وقتی پای ترجمه‌ی متن‌های عمومی در میان باشد، متن‌های جالبی را به صورت ترجمه شده در اختیار شما قرار می‌دهد. شما می‌توانید از این نرم‌افزار ترجمه در فرانسه استفاده کنید و دیگر نگران این نباشید که مبادا جمله‌ای عجیب و غریب بگویید. چون همه منظورتان را متوجه می‌شوند.

اما متاسفانه خبر بدی هم برایتان دارم. نرم‌افزار Reverso پر از مشکلات گرامری است. مثلا به جای «du poisson» عبارت «le poisson» را می‌نویسد و به جای «Madame»، عبارت را به صورت «la Madame» ترجمه می‌کند.

نتیجه می‌گیریم که شما می‌توانید از این نرم‌ افزار ترجمه برای ترجمه‌ی فوری عبارات استفاده کنید ولی مطمئنا روی مهارت شما در زبان فرانسه تاثیر بدی می‌گذارد. چون این نرم‌افزار به شما ساختارهای دستوری نادرستی آموزش می‌دهد.

نرم‌افزار Reverso یک خدمت جالب دیگر هم ارائه می‌کند که Reverso Context نام دارد.

در این سرویس، به جای ترجمه خودکار، مجموعه ای از ترجمه‌ها که از وب برگزیده شده‌اند، ارائه می‌شوند. بعد از ارائه‌ی ترجمه، شما می‌توانید منبع ترجمه را ببینید و در مورد اینکه که آیا منبع به اندازه کافی قابل اعتماد است یا خیر، تصمیم بگیرید. ترجمه‌ی ارائه شده از نرم‌افزار ترجمه‌ی آنلاین Reverso به صورت زیر است:

Bonjour la Madame, avez-vous des plats végétariens ?
Bien sûr. Nous avons le poisson.
Je ne mange pas de poisson.
Nous avons aussi le poulet.
Erm, je ne mange pas de poulet non plus.

Google Translate

همانطور که احتمالا خودتان هم می‌دانید، نرم‌افزار Google Translate ترجمه‌ی خیلی بهتر و بی‌عیب و نقصی ارائه می‌دهد. در متنی که نرم‌افزار به شکل ترجمه ارائه داد، هیچ غلط گرامری‌ وجود ندارد.

نرم‌افزار «مترجم گوگل» فقط عمل ترجمه انجام نمی‌دهد. بلکه به کمک آن می‌توانید به تلفظ جملات هم گوش دهید، عکس‌های مختلف را ترجمه کنید و حتی کلمه یا جمله‌ای را بیان کنید و ترجمه‌ی آن را ببینید. در حقیقت این نرم‌افزار رایگان، ابزاری بسیار مناسب برای تمرین تلفظ به زبان مقصد است. البته من در سرویس «text to speech» زیاد شگفت‌زده نشدم.

این صدای رباتی بیشتر متن را درست تلفظ کرد، ولی اصلا طبیعی به نظر نمی‌رسید.

صدای رباتی حتی «filler words» (کلمات مکمل یا پرکننده) مثل «اممم» را هم اشتباه تلفظ کرد. یعنی آن‌ها را به شکل کلماتی جداگانه تلفظ کرد و اصلا حالت طبیعی‌ نداشت. اگر کسی با این «filler words» آشنایی نداشته باشد، واقعا تصور می‌کند که یک کلمه‌ی مجزا و با مفهوم است! ترجمه‌ای که توسط «مترجم گوگل» ارائه شده، به شکل زیر است.

Bonjour Madame, avez-vous des plats végétariens?
Bien sûr. Nous avons du poisson.
Je ne mange pas de poisson.
Nous avons aussi du poulet.
Erm, je ne mange pas de poulet non plus.

Freetranslation.com

من کاملا مطمئن بودم که freetranslation.com ترجمه‌ی خیلی خوبی ارائه می‌دهد، چون این نرم‌افزار توسط طراحان Trados ساخته شده است. نرم‌افزاری که جهت ترجمه‌های رایانه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.

با اینکه ترجمه‌ی ارائه شده خیلی بهتر از «Reverso» بود، اما از لحاظ گرامری آنقدرها هم صحیح و کامل نبود. یعنی به جای «du poisson» عبارت «des poisons» و به جای «du poulet» عبارت «le poulet» نوشته شده است. ترجمه‌ای که از طریق این سایت ارائه شده، به شکل زیر است:‌

Bonjour Madame, avez-vous des plats végétariens ?
Bien sûr. Nous avons des poissons.
Je ne mange pas de poisson.
Nous avons aussi le poulet.
Erm, je ne mange pas de poulet non plus.

Bing Translator

نرم‌افزار Bing Translator هم ترجمه‌ای بسیار خوب ارائه داد. ترجمه‌ای که توسط این نرم‌افزار ارائه شد تا حد زیادی شبیه ترجمه‌ی Google Translate بود که حتی به این فکر افتادم که شاید این دو برنامه از یک سرویس ترجمه‌ی مشترک استفاده می کنند.

با این حال، یک تفاوت عمده وجود دارد.

در نرم‌افزار «مترجم گوگل» ضمیر «nous» انتخاب می‌شود که رسمی‌تر است. ولی در نرم‌افزار «Bing»، به جای آن، ضمیر «on» انتخاب شده است که حالت خودمانی‌تری برای بیان کلمه‌ی «We» است.

البته برای مکالمه در زندگی روزمره این اصلا مشکلی ایجاد نمی‌کند (اصلا تاکید می‌کنم که در مکالمات روزمره از همان «on» استفاده کنید که خودمانی‌تر است) اما اگر بخواهید با لحن رسمی صحبت کنید، مطمئنا نباید از این ضمیر استفاده کنید. ترجمه‌ای که نرم‌افزار Bing ارائه داده است، به شکل زیر است:

Bonjour Madame, avez-vous des plats végétariens?
Bien sûr. On a du poisson.
Je ne mange pas de poisson.
On a aussi du poulet.
Euh, je ne mange pas de poulet non plus.

آیا شما باید از ابزار ترجمه استفاده کنید؟

برخی از افراد، هنگام استفاده از نرم‌افزارهای ترجمه عذاب وجدان می‌گیرند. اما طبیعتا نباید چنین حسی داشته باشید. چون مشخصا شما دیکشنری سیار نیستید و طبیعتا به کمک این نرم‌افزارها نیاز پیدا خواهید کرد.

بعد از اینکه متوجه شدیم عملکرد ترجمه در نرم‌افزار Google Translate و Bing خیلی خوب است، پس احتمالا به این فکر میفتید که از این اپلیکیشن‌ها برای ترجمه از انگلیسی به فرانسوی (یا فارسی به فرانسوی) استفاده کنید. ولی این کار ممکن است اشتباه باشد.  

نرم‌افزارهای ترجمه‌ی فرانسه اخیرا در عملکرد ترجمه خیلی بهتر شده‌اند و به عنوان روشی ساده برای درک سریع معنای کلی یک متن شناخته می‌شوند، اما انتظار و استفاده‌ی بیش از حد از این نرم‌افزارها می‌تواند خطرناک باشد.

شماره 1: نرم‌ افزارهای ترجمه هنوز هم پر از ایراد هستند

اینکه دو نرم‌افزار «Bing» و «Google Translate» ترجمه‌ی بی‌نظیری ارائه می‌دهند، این حقیقت را کتمان نمی‌کند که هنوز هم پر از ایراد هستند و مثل یک بومی فرانسوی‌زبان، متنی را برایتان ترجمه نمی‌کنند.

در نرم‌افزار «مترجم گوگل» اشتباهاتی وجود دارد که هم شما را خجالت‌زده می‌کند هم ممکن است قوانین دستوری نادرستی را به شما آموزش دهد. اگر باور نمی‌کنید، یک متن انگلیسی داخل آن بگذارید و به ترجمه‌ی فارسی نگاه کنید. اگر در برخی موارد این ترجمه‌ها باعث خندیدن شما نشد، پس به آن اعتماد کنید! ولی می‌دانم که گاهی گوگل هم اشتباهات فجیعی دارد.

اما به عنوان یک زبان‌آموز فرانسوی، مطمئنا شما نمی‌دانید که “Nous avons aussi le poulet” در حقیقت باید به صورت “Nous avons aussi du poulet” نوشته شود. اما چون نرم‌افزار چنین ترجمه‌ای ارائه می‌دهد، ممکن است همین ساختار غلط گرامری در ذهنتان جا بیفتد و بعدا حسابی برایتان دردسرساز شود.

به همین دلیل، برای یادگیری زبان فرانسه بهتر است در دوره‌های قابل اعتمادی شرکت کنید و به برنامه‌هایی که توسط غیر‌بومی‌ها ساخته شده است اکتفا نکنید.

نکته آخر ممکن است بحث برانگیز باشد. وقتی در نرم‌افزار «مترجم گوگل» بخشی به اسم «suggest an edit» وجود دارد، یعنی هر بنی بشری می‌تواند برای اصطلاح موجود، ترجمه تعریف کند. متاسفانه کسی که ادعای ترجمه داشته باشد هم کم نیست. پس ترجمه‌ای که شما می‌خوانید، غالبا توسط سایر زبان‌آموزان تعریف شده است. البته از این گذشته، بسیاری از زبان‌آموزان پرشور فرانسوی وجود دارند که ترجمه‌های بهتری ارائه می‌دهند و شما می‌توانید بر اساس «frequency»، بهترین ترجمه را انتخاب کنید. اما باز هم ممکن است ترجمه‌های غلطی از آب دربیایند.

مشکل اینجاست که وقتی یک نرم‌افزار توسط غیربومی‌ها ساخته می‌شود، هرچقدر هم که حرفه‌ای باشد باز هم ممکن است اشتباهات کوچک و بزرگی وارد آن شود و ترجمه را خراب کند.

اگر بیشتر نکاتی که در زبان جدید یاد می‌گیرید، از منابعی باشند که خودشان پر از ایراد هستند، پس شما هم همان اشتباهات را تکرار می‌کنید و فکر می‌کنید چیزی را که یاد گرفته‌اید، صحیح است. وقتی طرف حسابتان بومی فرانسوی‌زبان باشد، پس با شخص سختگیری طرف هستید که از کاه کوه می‌سازد. بنابراین سعی کنید زبان فرانسه را بدون ایراد یاد بگیرید. یعنی کمتر از این نرم‌افزارها استفاده کنید. استفاده‌ی دائم از این نرم‌افزارها را به حرفه‌ای‌ترها بسپارید. چون آن‌ها ترجمه درست را از غلط تشخیص می‌دهند و جایی خجالت‌زده نمی‌شوند. حتی می‌توانند ترجمه‌ها را بهبود ببخشند.

شماره 2: اشتباهات ترجمه می‌توانند خجالت‌آور باشند

بیایید راجع به اشتباهات «مترجم گوگل» حرف بزنیم. فقط کافی است به ترجمه‌ی زیر نگاهی کنید تا بقیه‌ی ماجرا را هم به نوبه‌ی خود درک نمایید. طبیعتا شما نمی‌خواهید در مکان‌های عمومی، دچار چنین اشتباهاتی بشوید.

شماره 3:  نرم‌افزارهای ترجمه فرانسوی از محتوا سردرنمی‌آورند

زبان فرانسه از زبان انگلیسی خیلی رسمی‌تر است و این باعث می‌شود که نرم‌افزارهای ترجمه، در ترجمه‌ی متن‌‌های مختلف اشتباه کنند.

برای مثال، «tu» و «Vous» را در نظر بگیرید. هر دو این کلمات به معنی «شما» هستند. تنها تفاوت این است که یکی غیر‌رسمی و دیگری رسمی است.

نرم‌افزار رباتی ترجمه از کجا بداند که شما در شرایط رسمی یا غیررسمی قرار دارید؟ اگر در شرایطی رسمی باشید و به این نرم‌افزارها اعتماد کنید، احتمالا خیلی بی‌ادب به نظر خواهید رسید.

اگر این ریسک را به جان می‌خرید که باز هم از برنامه‌های ترجمه فرانسوی استفاده کنید، حتماً به این نکته دقت کنید که در ترجمه از «tu» یا «vous» استفاده شده است. در این صورت متوجه می‌شوید که ترجمه، رسمی یا غیررسمی است و از آن بهتر استفاده خواهید کرد (حداقل میزان رسمی بودن جمله را تشخیص می‌دهید. این خیلی بهتر از آن است که سهوا جمله‌ای خجالت‌آور بیان کنید).

به جای نرم‌افزار ترجمه‌ی فرانسوی از چه چیزی استفاده کنیم؟

شاید با خودتان فکر کنید که بسیار خوب، اگر واقعا به درد نمی‌خورد و این همه ایراد دارد، پس از چه اپلیکیشنی استفاده کنیم؟ من نگفتم به درد نمی‌خورد. فقط در برخی موارد ممکن است اشتباهات وحشتناکی صورت بگیرد. پس نباید این منابع را منبعی برای یادگیری زبان فرانسه در نظر بگیرید و فقط از آن برای ترجمه‌ی فوری استفاده کنید. بنا به دلایلی که بالا توضیح دادم، توصیه می‌کنم که برای ترجمه و درک فوری مفهوم یک جمله، از همین نرم‌افزارهای ترجمه استفاده کنید.

اما به هر حال، ممکن است گاهی به اشتباه جمله‌ای را بیان کنید و خجالت‌زده شوید. تصمیم با خودتان است.

اگر واقعا می‌خواهید از زبان انگلیسی به فرانسه ترجمه کنید، بهترین راه این است که از کسی بخواهید این کار را برایتان انجام دهد. برای مثال، اگر قرار است در یک جلسه‌ی کاری شرکت کنید و چیزی از زبان فرانسه نمی‌دانید، به جای نرم‌افزار ترجمه از یک مترجم زنده کمک بگیرید.

بگویید ببینم، شما برای ترجمه‌ی متن‌های فارسی و انگلیسی به زبان فرانسه از چه ابزاری کمک می‌گیرید؟

بیشتر بخوانید: نرم‌افزار‌های یادگیری زبان فرانسه

بیشتر بخوانید: راهکارهای تقویت مکالمه زبان فرانسه

برای مشاوره رایگان با شما تماس می‌گیریم
با ثبت  شماره تلفن خود، از مشاوره رایگان کارشناسان ایرانمهر بهره‌مند شوید.

مشاوره رایگان